Zbigniew Wróblewski
Masaż to jedna z najstarszych metod fizjoterapii wykorzystywanej w profilaktyce i terapii urazów. Kolebką masażu koni były Chiny już 2000 p.n.e., w czasie panowania cesarza Huang. Stosowany był również przez Rzymian. Jego zasady określili Mongołowie, którzy w czasie podbojów rozległych obszarów ziemi pokonywali wierzchem olbrzymie odległości. W celu odnowy biologicznej wierzchowców stosowali masaż. Do Polski metoda ta dotarła po najazdach Tatarów w XV-XVI wieku. Została przejęta od tatarskich jeńców i określana wówczas była jako „głaskanie konia”. W okresie międzywojennym stosowano ją jako jedną z metod fizjoterapii po zabiegach chirurgicznych na ogolonej skórze kończyn w celu usuwania obrzęków i przyspieszenia rekonwalescencji. Obecnie jest powszechnie stosowana w programie odnowy biologicznej, rehabilitacji i lecznictwie w medycynie sportowej u ludzi. U zwierząt natomiast jest metodą zarzuconą i rzadko stosowaną, podczas gdy wiele problemów z narządem ruchu jest podobnych do występujących u ludzi, u których przecież stosuje się podobne procedury medyczne oraz leki.
Podstawą stosowania masażu jest prawidłowy wybór metody postępowania, opartej na właściwym rozpoznaniu (masaż leczniczy). Narzędziem fizjoterapeuty są własne ręce. Niezbędna jest też cierpliwość przy wykonywania zabiegów, które muszą być przeprowadzane przy dobrej znajomości anatomii, fizjologii i kinezjologii. Masaż przy użyciu palców, dłoni, łokci wspomaga krążenie krwi i chłonki, usuwa sztywność i bolesność mięśni, oraz obrzęki, a także pobudza przewodnictwo nerwów. Doświadczony fizjoterapeuta z „wrażliwymi palcami” potrafi wykryć napięcie w tkankach miękkich, będące początkiem procesu chorobowego lub pozostałością po kontuzji. Masaż koni wymaga przygotowania zwierzęcia poprzez nawiązanie kontaktu (wzrok, słuch, dotyk) oraz przestrzegania wielu zasad ze względu na bezpieczeństwo fizjoterapeuty i konia. Zabieg należy przeprowadzać w cichym otoczeniu, bez obecności innych zwierząt. Koń powinien być lekko rozgrzany, wyczyszczony. Konia dokładnie oglądamy i dotykamy, głaszczemy w celu sprawdzenia, czy nie występują miejsca wrażliwe, o podwyższonej ciepłocie, bolesne.
Przeciwwskazaniami do wykonywania masażu są: ciepłota wewnętrzna przekraczająca 39°C, ostre schorzenia układu nerwowego, choroby zaraźliwe i zakaźne, otwarte rany, silne urazy i krwiaki, ostre zapalenia stawów, zwapnienia okołostawowe, zapalenia żył, nowotwory, schorzenia grzybicze skóry, ropne stany zapalne (np. zapalenie kłębu).
Podstawowymi technikami masażu klasycznego są: głaskanie, rozcieranie, ugniatanie, oklepywanie, masaż wibrujący. W obrębie technik podstawowych masażu występują różne ich odmiany w zależności od oczekiwanego efektu, np. technika ugniatania: wałkowanie, rolowanie, zwijanie, ugniatanie szczypczykowe itd.
Jest to fragment artykułu, aby przeczytać pełny tekst zapraszamy do zakupu kwartalnika „Hodowca i Jeździec” Rok IV nr 4 (11) 2006.
Pismo dostępne jest w Okręgowych / Wojewódzkich Związkach Hodowców Koni, Biurze PZHK, za pośrednictwem prenumeraty oraz w wybranych sklepach jeździeckich.
