Ryszard Pikuła, Janusz Bobik
Narastające w Polsce zapotrzebowanie na konie wierzchowe o wysokich predyspozycjach sportowych, przydatnych do różnych dyscyplin jeździectwa, w okresie, kiedy hodowane konie półkrwi były w typie koni wszechstronnie użytkowym było podstawową przyczyna podjęcia się przez wybrane stadniny pracy hodowlanej nad wytworzeniem nowej rasy koni.
Początkowo koń szlachetny półkrwi powstał na bazie klaczy wielkopolskich i małopolskich, które były krzyżowane ogierami hanowerskimi. Szczególną rolę w kształtowaniu koni tej rasy odegrała SK Nowielice, w której w okresie powojennym hodowano konia zachodniopomorskiego tzw. „gryfa”. Był to typ konia masywnego, kalibrowego, posiadającego w swoim rodowodzie w dużej mierze krew hanowerską, a częściowo wschodniopruską. Po likwidacji tej hodowli w Nowielicach w 1962 roku cześć klaczy „gryfek” przeszła do SK Moszna, gdzie również stały się założycielkami działu hodowli koni sportowych. W 1971 roku ponownie została oficjalnie reaktywowana hodowla koni sportowych w SK Nowielice. W tym celu powrócono do pierwotnej koncepcji hodowlanej, czyli produkcji koni sportowych z wykorzystaniem klaczy w typie „gryfa” oraz wielkopolskich, pełnej krwi angielskiej i angloarabskich posiadających „sportowe rodowody”. Dla ujednolicenia pogłowia użyto ogierów hanowerskich i pełnej krwi angielskiej. Podobny cel, czyli produkcja koni sportowych z wykorzystaniem krzyżowań międzyrasowych, oprócz Nowielic i Moszny, został w połowie lat 70-tych postawiony również przed SK Iwno, Nowa Wioska i Kadyny, a w późniejszym okresie SK Posadowo, Racot, Prudnik, Ochaby, Walewice czy Kalników. W stadninach tych hodowla koni szlachetnych półkrwi była kontynuowana jako dział wiodący bądź uzupełniający. W pierwszym okresie tworzenia rasy najbardziej zasłużyły się ogiery hanowerskie, między innymi Feiertraum, Saturn, Dido, Genius.
Zaistniała sytuacja wymusiła konieczność stworzenia dla nowo powstałej rasy i hodowanych koni w typie współczesnego konia wierzchowego, odrębnej od dotychczasowych, księgi stadnej. Do powstałej w 1977 roku Księgi Stadnej koni szlachetnych półkrwi wpisano ogiery i klacze pochodzące z krzyżowania koni ras szlachetnych, które pod względem pochodzenia nie odpowiadały warunkom wpisu do prowadzonych rodzimych ksiąg koni półkrwi tj. małopolskiej, wielkopolskiej i śląskiej.
Jest to fragment artykułu, aby przeczytać pełny tekst zapraszamy do zakupu kwartalnika „Hodowca i Jeździec” Rok III nr 2 (7) 2005.
Pismo dostępne jest w Okręgowych / Wojewódzkich Związkach Hodowców Koni, Biurze PZHK, za pośrednictwem prenumeraty oraz w wybranych sklepach jeździeckich.
