Wszechstronny Konkurs Konia Wierzchowego, często zwany jeździeckim triathlonem, wywodzi się z tradycji wojskowej. Idea, jaka przyświecała rywalizacji, polegała na sprawdzeniu koni pod względem wszechstronności, waleczności i zdolności do walki bojowej. Na próbę składały się różne elementy,rozpoczynając od musztry (dzisiejszego ujeżdżenia), przez cztero etapową próbę terenową, aż do skoków na parkurze.Rywalizację sportową w tej konkurencji rozpoczęto w 1902 roku w Paryżu. Po raz pierwszy WKKW zagościło na olimpiadzie w 1912 roku w Sztokholmie, jednak do1924 roku mogli w nim brać udział tylko oficerowie wojskowi w czynnej służbie.Cywile zostali dopuszczeni do startów dopiero w 1956 roku. Kolejnym przełomem dla tej dyscypliny był rok 1964, kiedy to kobiety zaczęły startować w WKKW i współzawodniczyć z mężczyznami w jednej kategorii.
Próba crossu składała się ze stiple (wyścig z przeszkodami z hyrdami, bez wymogu technicznego, żeby konia zmęczyć, sprawdzić jego wydolność), drogi i ścieżki (długi odcinek pokonywany w niższym tempie, mający na celu uspokojenie tętna), etapy były pokonywane jeden po drugim z niedługim odpoczynkiem. Podczas crossu (odcinek D)najważniejsza była odwaga i wydolność konia. Były one wyżej oceniane niż zwinność czy techniczne pokonanie toru. Dzisiaj na tym etapie konkursu ważniejsza jest technika, a przeszkody są trudniejsze. Obecnie najwęższe fronty mają nawet ok. 1 metra szerokości.Przeszkody i wysokie tempo determinują poziom trudności tej konkurencji. Wypadków podczas zawodów może być wiele,dlatego na tego typu startach stosuje się sporo zabezpieczeń — zarówno dla jeźdźca, jak i konia.
Bezpieczeństwo zawodnika
Z uwagi na specyfikę konkurencji WKKW, w której zawodnicy mierzą się z trzema konkurencjami (ujeżdżenie, cross, skoki przez przeszkody), jeźdźcy i konie potencjalnie narażeni są na więcej kontuzji, niż przykładowo w skokach przez przeszkody czy ujeżdżeniu. Z uwagi na duże obciążenie fizyczne, czasami koń zahaczy nogami przeszkodę, nie utrzyma równowagi, przewróci się. Przed następstwami takich przypadków można się odpowiednio zabezpieczyć. Podczas próby terenowej każdy zawodnik ma obowiązek założenia sztywnej kamizelki, która ochroni zawodnika w razie ewentualnego upadku. Podstawową kamizelką jest ta sztywna, zwana także „żółwikiem”, która ma atest bezpieczeństwa FEI. W niższych klasach, amatorzy jeżdżą często tylko w nich, w wyższych klasach zawodnicy wybierają dodatkowo pneumatyczne kamizelki.Swoje korzenie mają one w świecie motoryzacji — podobnych używają motocykliści.W kamizelkach pneumatycznych zamontowane są naboje z dwutlenkiem węgla, które uwalniają się w momencie wyrzucenia zawodnika z siodła (kamizelka pneumatyczna podpięta jest zawleczką do siodła). Napompowanie kamizelki następuje w 0,1 sek. Wymiana naboju zajmuje około minuty i kamizelka jest dalej sprawna, można używać jej ponownie. Koszt naboju nie przekracza kwoty kilkudziesięciu złotych.
Kamizelka bezpieczna Point Two Air Jacket to nowy wymiar bezpieczeństwa w jeździectwie, używana przez najlepszych jeźdźców na świecie. Ochrania szyję, kręgosłup,kość ogonową i klatkę piersiową. Na rynku są też dostępne kamizelki, przy których podczas upadku zza pleców wysuwa się deska, która ma ochronić głowę, kark i szyję. Niektóre kamizelki mają dodatkowe ochraniacze na barki. Producenci prześcigają się dzisiaj w udoskonalaniu kamizelek powietrznych, jednak jeszcze żadna z tych nowych, ulepszony wersji nie uzyskała atestu FEI.
#zawszewkasku: Paweł Warszawski
Kamizelki sztywne są bardziej dostępne. Na rynku jest szeroka gama rozmiarów i kolorystyki, która zadowoli nawet najbardziej wymagających klientów. Kamizelki powietrzne to inwestycja w bezpieczeństwo. Warto jednak podkreślić, że sztywne kamizelki to podstawa nie tylko dla WKKW, ale też do skoków, szczególnie dla dzieci i młodzieży.
Kluczowe w uprawianiu jeździectwa jest także zabezpieczenie głowy. Kask po każdym upadku powinien być sprawdzony, czy jest odpowiedni do dalszej ochrony i użytkowania. Technologicznie kaski można porównać do zderzaków samochodowych, a ich zadaniem jest absorpcja energii, która powstaje przy uderzeniu.Nie mniej ważna w ochronie głowy zawodnika, jest także ochrona oczu. Specjalne okulary zarówno przeciwsłoneczne, jak i korekcyjne, wykonane z tworzywa sztucznego, przynoszą komfort podczas jazdy. Dzięki nim można uniknąć rozproszenia spowodowanego np. owadem wpadającym do oka, albo bardzo silnym podmuchem wiatru. Andreas Dibowski, czołowy niemiecki WKKW-ista, używa specjalnych okularów korekcyjnych, podobnie jak Janek Kamiński, tegoroczny Mistrz Polski seniorów.
Zdrowie i komfort
Każdy zawodnik jest pod opieką lekarza medycyny sportu. Co pół roku stwierdzana jest zdolność zawodnika do uprawiania jeździectwa. Raz do roku lekarz przeprowadza szczegółowe badania, takie jak: EKG serca, morfologia krwi i OB, moczu. Robi też szczegółowy wywiad ze sportowcem.
Czynnik ludzki
W odróżnieniu od skoków, w WKKW podczas crossu sędziowie mogą przerwać przejazd ze względu na zbyt brawurową i niebezpieczną jazdę zawodnika. – mówi Henryk Święcicki, wiceprezes Stowarzyszenia Jeździeckiego Baborówko, organizującego międzynarodowe zawody w WKKW – Jeżeli zawodnik zagraża sobie i koniowi, taka decyzja osób oficjalnych jest słuszna – dodaje. Często adrenalina i wola walki jest ogromna, a zawodnicy zatracając się w emocjach i chęci wygranej, zapominają się i tym samym popełniają niebezpieczne błędy. Na crossie w gotowości pozostaje specjalny zespół ludzi oraz specjalny pojazd, by w razie potrzeby udzielić wszelkiej pomocy, a w ekstremalnych przypadkach — wyciągnąć konia z rowu czy podnieść przeszkodę,jeżeli ta przewróciłaby się na konia czy zawodnika.
#zawszewkasku: Marta Dziak-Gierlicz
Ochrona konia
Wyposażenie konia jest kolejnym ważnym elementem, który zdecydowanie wpływa na bezpieczeństwo zarówno jeźdźca, jak i wierzchowca. Zwierzę ma zakładane kalosze, ochraniacze i nakładaną maść poślizgową, która może skutecznie ochronić je podczas zahaczenia nogami przeszkody. Najważniejsze jednak jest przygotowanie kondycyjne, będące podstawą bezpieczeństwa. Ważny jest plan treningowy oraz plan galopów kondycyjnych. Najtrudniejsze zawody w sezonie jako główny cel danej pary, determinują plan startów w danym okresie. Ważny jest również czas po stracie w zawodach, który potrzebny jest na odpowiednią regenerację.
Ważna jest także odpowiednia suplementacja. Zaleca się, aby koń startujący w wysokich konkursach, miał zapewnioną zbilansowaną dietę i właściwy poziom nawodnienia organizmu. Adekwatne suplementy diety odgrywają tutaj bardzo istotną rolę. Są one podawane zarówno doustnie, jak i dożylnie.
Koń wymaga ogromnej troski, dlatego przemyślany plan startów, zakładający udział w zawodach,które są etapami dojścia do celu kondycyjnego na najtrudniejszych zawodach, jest bardzo ważny.Każdy przebyty cross musi być dostosowany do głównego punktu sezonu. Nie ma tutaj miejsca na przypadkowe starty.
Przeszkody bezpieczne
Dialog ekspertów związany z bezpieczeństwem przeszkód trwa już wiele lat. Kształtującym się trendem jest to, że przeszkody na crossie powinny się samoistnie demontować w razie ich zahaczenia w skoku. Producenci zajmujący się produkcją przeszkód wprowadzają technologie, które zwiększą bezpieczeństwo podczas pokonywania crossu. MIM SYSTEM – system bezpiecznych kłódek, uzyskał atesty FEI. Sukcesywnie wchodzą one do użytku na crossach całego świata, a ich stosowanie staje się coraz bardziej popularne. Na pewnych typach przeszkód już teraz wymagany jest przez FEI montaż tego nowoczesnego rozwiązania. Działają one w ten sposób, że przy odpowiednio mocnym uderzeniu, kłódki zwalniają się i poszczególne elementy przeszkody rozpadają się. Nowoczesna technologia, metody kopiowane z innych dziedzin życia, ale także wymagające przepisy i czynnik ludzki, mają ogromne znaczenie dla bezpieczeństwa podczas zawodów we Wszechstronnym Konkursie Konia Wierzchowego.Wszystkie aspekty, które mają wpływ na bezpieczeństwo oraz zdrowie zawodnika i konia podczas startu, podlegają ciągłemu udoskonalaniu i zmianom.Wszystko po to, by ta wymagająca konkurencja olimpijska,była jeszcze bardziej bezpieczna, nie tracąc przy tym na swojej ogromnej atrakcyjności dla uczestników i widzów.
