Marek Wachel
Wiosna każdego roku już ponad 60 lat jest okresem przeglądów koni w stadninach, wcześniej państwowych, a obecnie wchodzących w skład spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, nadzorowanych przez Agencję Nieruchomości Rolnych.
Warunki ekonomiczne oparte na prawach rynku wymogły szereg zmian w prowadzonych ośrodkach hodowlanych, głównie po 2007 r., gdy nie mogła być stosowana pomoc państwa dla działalności hodowlanej. Kolejne lata w wyniku działań tzw. gospodarki rynkowej przyniosły kolejne zmiany w niektórych spółkach. Stadniny koni i stada ogierów rozpoczęły proces dostosowania ilości posiadanych koni do potrzeb krajowej hodowli. Na skutek zmniejszania się krajowego pogłowia koni redukcji uległa liczba ogierów w stadach, a stadniny ograniczyły liczbę stanowionych klaczy. Obecnie część stadnin i dwa stada ogierów działają jako spółki samodzielne, natomiast niektóre zostały włączone w struktury innych przedsiębiorstw rolnych, zapewniających prowadzonej hodowli stabilizację ekonomiczną.
I tak spółki, które działają jako stada ogierów i stadniny koni, to:
- Stadnina Koni Dobrzyniewo Spółka z o.o.
- Stadnina Koni Golejewko Spółka z o.o.
- Stadnina Koni Iwno Spółka z o.o.
- Stadnina Koni Janów Podlaski Spółka z o.o.
- Stadnina Koni Krasne Spółka z o.o.
- Stadnina Koni Liski Spółka z o.o.
- Stadnina Koni Michałów Spółka z o.o.
- Stadnina Koni Nowe Jankowice Spółka z o.o. wraz ze Stadem Ogierów w Kętrzynie
- Stadnina Koni Nowielice Spółka z o.o.
- Stadnina Koni Pępowo Spółka z o.o.
- Stadnina Koni Prudnik Spółka z o.o.
- Stadnina Koni Racot Spółka z o.o.
- Stadnina Koni Walewice Spółka z o.o.
- Stado Ogierów Starogard Gdański Spółka z o.o. wraz ze Stadniną Koni w Rzecznej
- Stado Ogierów w Łącku Spółka z o.o.
Natomiast do innych przedsiębiorstw rolniczych włączone zostały następujące ośrodki hodowli koni:
- Stado Ogierów w Białce w strukturze spółki Małopolska Hodowla Roślin – HBP Sp. z o.o. Kraków
- Stado Ogierów Gniezno w strukturze spółki Gospodarstwo Rolno-Hodowlane Żydowo Sp. z o.o.
- Stado Ogierów w Sierakowie w strukturze spółki Przedsiębiorstwo Rolniczo-Hodowlane Gałowo Sp. z o.o.
- Stadnina Koni Kobylniki w strukturze spółki Poznańska Hodowla Roślin Tulce Sp. z o.o.
- Stado Ogierów w Książu w strukturze włączone do spółki Ośrodek Hodowli Zarodowej Kamieniec Ząbkowicki Sp. z o.o.
- Stadnina Koni Huculskich Gładyszów włączona do spółki Kombinat Rolny Kietrz Sp. z o.o.
Profil hodowli prowadzonej w stadninach pozostał bez zmian. W większości z nich dostosowano liczbę koni do potrzeb hodowlanych. W dniu 1 stycznia 2015 r. w nadzorowanych przez ANR stadninach koni i stadach ogierów było 3.000 koni, w tym 929 klaczy hodowlanych i 365 ogierów. Od kwietnia do czerwca przeprowadza się przeglądy i wizytacje stadnin, w czasie których oceniany jest stan klaczy i urodzonych źrebiąt oraz rozwój młodzieży. Przeglądów tych na wiosnę nie mają stadniny koni pełnej krwi angielskiej. Należy stwierdzić, że zmniejszenie stanu koni w stadninach poprawiło ich dobrostan i pielęgnację. Także w żadnej z wizytowanych stadnin nie ma problemów z ilością i jakością pasz.
SK Walewice – powołany w 2014 r. prezes Zarządu Spółki Tomasz Fabijański przeprowadza restrukturyzację przedsiębiorstwa w kierunku poprawy jego wyników ekonomicznych. Znacznie zmniejszony został stan koni tzw. niehodowlanych. Na wiosennym przeglądzie zaprezentowano 102 konie, w tym 31 klaczy elitarnych. Do włączenia przeznaczono 2 klacze już zaźrebione małopolskim og. Efekt – wychowankiem SK Janów Podlaski. W 2015 r. klacze stanowiono og. Efekt, własnym og. Huzar oraz dzierżawionym z SO w Łącku og. Zafonium xx. Niestety, od dwóch lat nie ma już w Walewicach kwalifikowanego sportu jeździeckiego, a tym samym możliwości pełnego przygotowania koni.
SK Liski również w ostatnich latach zmniejszyła liczbę posiadanych koni. Obecnie utrzymywane są one w dwóch obiektach: Liski i Zawiersze. Hodowla opiera się na 38 klaczach elitarnych. Tegoroczne źrebięta to potomstwo niemieckiego og. Eloquent trk. (Saint Cloud – Elvira III po Seeadler), ur. 1995, po którym jest już w stadninie bardzo dobra młodzież z poprzedniego rocznika, oraz po og. Etos własnej hodowli.
SK Rzeczna zaprezentowała 62 konie hodowlane, w tym 34 klacze i tegoroczny przychówek po ogierach: Markies V KWPN (Guidam s.f. – Gubha KWPN po Voltaire han.), Corleolord L hol. (Corleolgraf – Zolara po Ahorn Z) oraz Eloquent trk. (Saint Cloud – Elvira III po Seeadler). Godnych uwagi było 7 ogierów urodzonych w 2013 r., zwłaszcza synów og. Markies V oraz 12 ogierów z rocznika 2014. Z pewnością w tych grupach znajdą się konie, które w przyszłości uzupełnią stado w Starogardzie Gdańskim.
SK Prudnik utrzymuje 43 klacze. Kilka z nich jest wyłączonych z rozrodu i znajduje się w treningu sportowym. W SK urodziło się 19 źrebiąt: 11 małopolskich i AA (8 ogierków i 3 klaczki), 8 sp (2 ogierki i 6 klaczek). W tym roku przyszło na świat pierwsze obiecujące potomstwo siwego og. LUCIER AA (Ramadan AA – Luczia AA po Czynel xx) i kasztanowatego og. EULAMAR sp (Maram sp – Eula sp po Luron KWPN). Oba ogiery w tym sezonie rozpoczęły starty w zawodach WKKW rangi CIC*, a Lucier uzyskał już kwalifikację do finału MPMK w WKKW koni 6-letnich. Klacze z udziałem krwi francuskich angloarabów, które SK Prudnik zakupiła z wielce zasłużonej, a sprzedanej prywatnym inwestorom SK Ochaby, urodziły źrebięta po Veloce de Favi xxoo (Jouan de Frely – Vertu po Vertubleu), Fusain du Defey xo (Phosph’Or xo – Jacinthe du Maury xo po Fol Avril xxoo) i Devin du Maury xo (Quatar de Plape xxoo – Pelerinne du Maury xo po Jalienny xo). Na szczególne podkreślenia zasługuje bardzo duży udział i zaangażowanie spółki w działalność sportową.
SK Nowielice, położona najdalej od Warszawy, bardzo dobrze dostosowała się do nowych warunków ekonomicznych, zwłaszcza od czasu objęcia funkcji prezesa Zarządu przez Andrzeja Leśniowskiego. Stadnina posiada obecnie 81 koni. Prezentację rozpoczęły stanowiące w sezonie 2015 ogiery: hodowli własnej – Farmer i po raz pierwszy kryjący w Nowielicach gniady Vulkan L westf. (Vulkano han. – Philomena westf. po Pilot westf.), ur. 2006, wł. Agro-Handel. Następnie pokazano 29 klaczy elitarnych i 13 źrebiąt urodzonych w tym roku po ogierach Farmer, Salomon i If du Reverdy. Należy zaznaczyć, że większość klaczy w stadninie ma pozytywnie sprawdzone cechy użytkowe w zawodach sportowych. Selekcja przez sport jest ciągle stosowana w hodowli nowielickiej.
SK Nowe Jankowice bez większych zmian prowadzi hodowlę koni zimnokrwistych. Stadnina posiada 185 koni, w tym 89 klaczy. Doskonała jakość ogierów z Nowych Jankowic i duże na nie zapotrzebowanie nie wymusiło redukcji hodowli. Włączenie do struktur spółki Stada Ogierów w Kętrzynie umożliwiło jego stałe uzupełnianie wartościowymi ogierami. W stadninie jest 29 ogierów z rocznika 2014 i 13 z 2013, które z pewnością pozwolą na odpowiedni remont stada.