Dorota Lewczuk
Ostatnie spotkanie WBFSH odbyło się w dniach 5-8 listopad 2007 roku w miejscowości Apeldoorn w Holandii. Pierwszego i ostatniego dnia organizator spotkania KWPN zorganizował wycieczki do stad i stajni swoich hodowców. Ponadto doszło także do wielogodzinnego posiedzenia zarządu i komitetów wykonawczych WBFSH.
Pierwszy dzień spotkania podzielony był na część seminaryjną praktyczną – wyjazdową – oraz teoretyczną dotyczącą wymiany danych pomiędzy WBFSH i FEI oraz poszukiwania nowych narzędzi selekcyjnych w kierunku doskonalenia cech behawioralnych. Poranna część teoretyczna rozpoczęła się powitaniem gości przez dyrektora KWPN Johana Knaapa oraz przewodniczącego WBFSH Jana Pedersena. Sesji dotyczącej wymiany danych przewodniczył przedstawiciel KWPN w WBFSH – Siem Korver. Wymiana danych pomiędzy WBFSH i FEI przedstawiona została przez przedstawiciela FEI – Catherine de Coulon i Xaviera Guiberta prowadzącego projekt wymiany danych ze strony WBFSH. Zwracali oni uwagę na trudną sytuację w bazie danych polegającą na tym, że dane mogą być niepoprawne, ponieważ niektóre federacje jeździeckie mogą wystawiać nowe paszporty FEI z brakami danych rodowodowych, mimo że konie rejestrowane są przez związki rasowe. Stwarza to także sytuację, w której FEI może wystawiać parę paszportów jednemu koniowi. Efektem tego może być brak możliwości dokładnego określenia kariery sportowej koni, co może także powodować błędy w rankingach WBFSH.
Druga cześć sesji poświęcona była „selekcji na charakter” i prowadzona przez dyrektora KWPN Johana Knaapa. Przedstawiono trzy doniesienia zespołów badawczych z Holandii (dr Kathalijne Visser-Riedstra), Francji (dr Séverine Henry) i Danii (dr Eva Søndergaard). Dr Visser przedstawiła swoją pracę dotyczącą osobowości koni. W tej pracy badane były dwa aspekty osobowości koni – reaktywność emocjonalna i reaktywność podczas kontaktu z ludźmi. Badania wykazały dużą zmienność indywidualną w obu aspektach osobowości koni. W badaniach podkreślano, że charakter osobowości konia wpływa na użytkowość wierzchowca i współpracę konia z jeźdźcem.
Badania francuskie koncentrowały się na rozwoju behawioralnym źrebiąt, wpływie sposobu wychowu źrebaków (pastwiskowy, boksowy), towarzystwa w czasie wychowu (matka, inne osobniki) oraz interakcji źrebięcia z człowiekiem. Potwierdziły istnienie dużych różnic w zachowaniu i emocjonalności źrebiąt i wskazały na stałość pewnych zachowań w czasie. Poszukiwane są także genetyczne aspekty zachowania koni.
Badania duńskie koncentrowały się na czynnikach, które wpływają na testy oceniające temperament koni. Autorka definiowała temperament jako różnice w zachowaniu pomiędzy osobnikami, które są prezentowane w sposób w miarę stały podczas testowania w podobnych sytuacjach. Używając tych definicji, różnice te są rozważane jako efekty genetycznych i nabytych cech behawioralnych. Podkreślała znaczenie badania wieku, w którym cechy te mogą być uznane za stałe. Testy stosowane w ocenie temperamentu koni muszą spełniać wszelkie kryteria niezawodności, ważności i wykonalności. Kryteria te wskazują, czy wykonane pomiary behawioru są miarą dobrą, realną i użyteczną. Szczególne znaczenie mają testy temperamentu, które pogłębiają wiedzę o koniach i wydają się być najbardziej przyszłościowymi testami oceny przyszłego zachowania koni.
Popołudniowa sesja poświęcona była selekcji źrebiąt i prowadzona przez Hansa van Tartwijka. Sesja ta prowadzona była w formie dyskusji publiczności z naukowcami i praktykami – dr van Weerenem, Corem Loeffenem, Rieke Teegen, Kathalijne Visser i Egbertem Schepem. Przedstawiono zasady eksterierowej i skokowej oceny źrebiąt na podstawie pokazu praktycznego w ręku i w skokach luzem. Dyskutowano wyniki naukowe biomechaników holenderskich (dr van Weeren) i szacunki korelacji genetycznych między tymi samymi cechami źrebiąt i koni dorosłych (Rieke Teegen).
Pierwszy dzień obrad zakończyła wizyta gości w Stajniach Królewskich, powozowni i wystawie uprzęży królewskich oraz uroczysta kolacja sponsorowana przez KWPN.
Obrady dnia drugiego rozpoczynała najważniejsza część spotkania WBFSH – zgromadzenie ogólne. Rozpoczęło się ono przekazem video prezydent FEI – HRM księżniczki Hayi i przedstawieniem roku ubiegłego przez prezydenta WBFSH – Jana Pedersena. Następnie przedstawiono sprawozdania wszystkich pięciu departamentów WBFSH. Przedstawiono problem ciągle ręcznego uzupełniania baz rodowodowych koni do rankingów, co powoduje także, że rankingi ogierów nie mogą być prowadzone przez FEI, ponieważ brakuje im danych rodowodowych. Rankingi ogierów prowadzone będą przez Hanka van Campena. Podkreślono wydanie nowej gazety Newsletters, która w formie e-mailiowej dostarczana była członkom WBFSH i mediom. W ramach unifikacji systemu sędziowania planowane są sesje treningowe dla sędziów międzynarodowych czempionatów ujeżdżeniowych. Dyskutowana była sprawa prac grupy roboczej Interstallion, którą opuściły związki niemieckie i holenderskie. Głos w tej sprawie zabrał prezydent Europejskiej Federacji Zootechnicznej EAAP – Martin Rosset, który zwracał uwagę na wielokierunkowość problemu. Ostatecznie projekt będzie wspierany przez księgi – belgijską (BWP), szwedzką (SWS), duńską (DWB), irlandzką (ISH) oraz francuską (SF) bez finansowego wsparcia WBFSH, jak to było zorganizowane do tej pory. Dodatkowo w planie strategicznym WBFSH na lata 2008-12 umieszczono zapis o wspieraniu przez WBFSH wymiany informacji dotyczącej programów hodowlanych. Podstawowe założenia tego programu to:
- stymulowanie rozwoju hodowli koni sportowych na świecie,
- koordynacja i stymulowanie współpracy pomiędzy członkami ksiąg stadnych,
- reprezentowanie wspólnych międzynarodowych interesów hodowli koni sportowych,
- współpraca z innymi organizacjami w celu promocji hodowli koni ogólnie oraz integracji sportu i hodowli,
- efektywność i wydajność organizacji respektującej dobrą praktykę finansową, dobre rządzenie i dobre zarządzanie.
Pierwszy rok planu będzie obejmował zmiany w statucie dotyczące zasad głosownia, zastosowania prawa europejskiego (zamiast obecnie stosowanego holenderskiego), obowiązków członków, definicje członkostwa stowarzyszonego oraz definicje związków.
Raport finansowy WBFSH został przedstawiony przez departament finansowy i zatwierdzony przez zgromadzenie. Przedstawiono problem poszukiwania sponsora na prezentowanie WBFSH na następnych igrzyskach olimpijskich. W planach na następny rok znalazły się następujące punkty:
- planowanie czempionatów we współpracy z FEI,
- ustanowienie grupy roboczej dotyczącej ustawodawstwa europejskiego w porozumieniu z FEI i organizacją rolniczą COPA,
- poprawa komunikacji pomiędzy księgami i FEI,
- wprowadzenie informacji hodowlanych na listach startowych,
- sponsoring,
- ogranizowanie seminariów dotyczących sędziowania z FEI,
- wymiana danych o koniach za pomocą XML i kontakty z federacjami
- Zawody Młodych Hodowców Koni,
- utrzymanie kontaktów z komisją końską Europejskiej Federacji Zootechnicznej (EAAP),
- poprawa komunikacji,
- harmonizacja testów EVA (testy na arteritis), obowiązkowo, że wyjaśnienie zależności pomiędzy związkami tych samych koni w różnych krajach,
- wprowadzenie priorytetów planu strategicznego 2008-12.
Zgodnie ze statutem jedna trzecia zarządu została wybrana ponownie, podobnie jak i wszyscy członkowie komitetu kontrolującego. W roku 2007 na nowych członków zostali powołani Amerykański Związek Konia Holsztyńskiego, Trakeński Związek w Danii, Międzynarodowa Księga Stadna Koni Sportowych w Australii, Chorwacka Księga Stadna Koni Sportowych. Rozpatrywane ponownie będą dwie litewskie księgi koni sportowych, natomiast odmówiono przyjęcia księgi koni fryzyjskich jako koni niebędących końmi sportowymi. W ten sposób WBFSH jest organizacją składającą się obecnie z 57 pełnych członków i 4 członków stowarzyszonych.
Stowarzyszenie meksykańskie CCDM przedstawiło problem wystawiania paszportów ksiąg europejskich dla źrebiąt urodzonych w Meksyku. Dyskusja nad tym problemem trwała znacznie wcześniej na zebraniu zarządu – problem ma być rozwiązany szerzej jako związany z problemem wyboru rejestracji źrebiąt w dowolnej księdze, czego hodowcom zabronić nie można mimo rejestracji konia na innym kontynencie, niż się urodził.
Następne spotkanie WBFSH ma się odbyć we Francji z okazji 50-lecia Księgi Selle Français. Ostatnim punktem zebrania ogólnego było rozdanie nagród dla najlepszych ksiąg stadnych rankingu 2006/2007. Były nimi – Księga Hanowerska w ujeżdżeniu, KWPN w skokach i Irish Sport Horse w WKKW. Ostatnie prezentacje dotyczyły wydawanego Przewodnika Ogierów Sportowych oraz aktywności grup młodych hodowców w Niemczech. Następne zawody młodych hodowców odbędą się w roku obecnym w Ermelo w Holandii.
Druga przedpołudniowa część składała się z grupowych spotkań tematycznych dotyczących testów na arteritis, problemów członków europejskich i pozaeuropejskich federacji oraz wymiany danych pomiędzy związkami federacji. W podsumowaniu dyskusji wszystkich grup stwierdzono, że WBFSF zobowiązuje się do stymulowania europejskiego planu laboratoriów referencyjnych dla EVA w krajach członkowskich. W dyskusji grup członków krajów europejskich i pozaeuropejskich stwierdzono, że WBFSH wspomoże organizację transferu wiedzy w czasie inspekcji koni. Postanowiono także, że tematy pozaeuropejskie będą tematyką dorocznych spotkań. Priorytetowym problemem do rozwiązania będzie natomiast posiadanie przez konie dwóch paszportów oraz organizacja czempionatów młodych koni pozaeuropejskich. Wymiana danych odbywa się obecnie pomiędzy 13 bazami danych, z których 9 jest obecnych w internecie. Międzynarodowa organizacja jeździecka wyraziła gotowość współpracy z WBFSH przy wymianie danych. Wymiana danych będzie dostępna dla wszystkich członków WBFSH. Podsumowanie zakończyła prezentacja KWPN przedstawiona przez dyrektora Johana Knaapa. Historycznie konie KWPN powstały na bazie koni Gerlinderów i Groningen, które były krzyżowane z końmi sportowymi i w roku 1968 powstała rasa oznaczona jako WPN, która w roku 1988 przekształcona została w KWPN. Celem hodowlanym jest hodowla koni sportowych poziomu Grand Prix. Cel ten osiągany jest poprzez otwartą politykę hodowlaną i dolew koni pełnej krwi, hanowerskich, holsztyńskich, selle français i innych. Związek dąży do osiągnięcia celów poprzez wysoką specjalizację według zasady, że mniejsza ilość cech, na którą selekcjonujemy, pozwala na szybszy postęp. Selekcja klaczy stymulowana jest poprzez związek i poparta systemem premiowania klaczy i dokładnej charakterystyki przy wpisie do ksiąg. Selekcja ogierów jest obowiązkowa i oparta na bardzo intensywnym monitoringu weterynaryjnym i użytkowym zarówno samych ogierów, jak i ich potomstwa. Duża populacja koni umożliwia ostrą selekcję ogierów. Na 13 000 urodzonych źrebiąt, 800 ogierów przechodzi pierwszą selekcję, 70 idzie na próbę dzielności i 25 jest po niej uznawanych. Po ocenie ogierów na podstawie potomstwa z 6,5 tysiąca ogierków urodzonych 15 dorosłych ogierów utrzymuje swoją licencję. Ocena potomstwa dokonywana jest na podstawie wartości hodowlanych oszacowanych na podstawie budowy potomstwa w wieku 3 lat, budowy potomstwa i użytkowości potomstwa w wieku 7 lat i użytkowości potomstwa w wieku 11 lat. Przy każdym etapie oceny ogier może być utrzymany lub wycofany. Selekcja ogierów w kierunku redukcji przypadków osteochondrozy w populacji prowadzona jest od 1987 roku.
Po obradach WBSFH uczestnicy spotkania przewiezieni zostali na trzecią ostatnią część seminarium poświęconego narzędziom selekcyjnym pt. „Próby dzielności” do Zakładu Treningowego w Ermelo. Sesja ta prowadzona była przez Ine van Deurzen, która przedstawiała pokazywane konie oraz prowadziła dyskusje na temat organizacji prób dzielności, w których uczestniczyli: Johan Knaap, Bart Ducro, Cees de Feijter, Arie Hamoen, Frenk Jespers, Daan Nanning, Dave Maarse, Patrick v.d. Meer. Omawiane były główne zasady testów dzielności ogierów oraz prezentowano konie znajdujące się w zakładzie. Wszystkie ogiery KWPN muszą przechodzić testy w Ermelo. Podstawowym testem jest test 70-dniowy, natomiast konie sprawdzone w innych krajach muszą przechodzić test trwający od 21 do 50 dni, lub 5 dniowy test określający tylko cechy charakteru, o ile posiadają wysokie wyniki w sporcie. Na testach podstawowych konie skokowe oceniane są tylko w cechach skokowych, podobnie jak ujeżdżeniowe tylko w ujeżdżeniowych. Maksymalna skala ocen wynosi 100 punktów, oceną zaliczającą test jest 75 punktów. Omawiano zasady pracy z końmi, przeprowadzanie prób oraz wykorzystanie wyników testów w szacowaniu wartości hodowlanej koni. Pokazem w Ermelo zakończono oficjalne spotkanie WBFSH. Ostatniego dnia odbyły się wyjazdy, których organizacja razem z pozostałymi elementami spotkania została w Breeding News uznana za najlepszą organizację spotkania WBFSH.
