Jak już wspominaliśmy w lutowym newsletterze traktującym o okresie okołoporodowym, każdy noworodek bezpośrednio po porodzie powinien być objęty szczególną opieką. Zwracaliśmy uwagę zwłaszcza na dopilnowanie i przyspieszenie czasu odpojenia pierwszą siarą, kontrolowanie odejścia smółki oraz właściwą dezynfekcję jodyną kikuta pępowiny. Wszystkie trzy czynności są niezwykle istotne i ich zaniedbanie ma często konsekwencje w problemach zdrowotnych już w pierwszym miesiącu życia naszego źrebięcia.
Jeżeli wszystko przebiegło pomyślnie i nowy mieszkaniec naszej stajni jest zdrowym, żywotnym źrebakiem, powinniśmy stopniowo wprowadzać go w czynności dnia codziennego. Pierwsze spacery, tak ważne dla prawidłowego rozwoju aparatu ruchu, powinny być już wdrażane w pierwszym tygodniu życia. Większość maluchów już od 3 dnia jest na tyle silna, aby wychodzić na krótkie spacery. Pamiętajmy, że zbyt długie przebywanie w boksie, bez możliwości swobodnego poruszania się, może mieć niekorzystny wpływ na ich rozwój. Z drugiej strony wyjście na pierwszy spacer wymaga przede wszystkim sprawnej koordynacji ruchowej, dlatego ocena postawy malucha i jego żywotności to jeden z ważniejszych punktów opieki nad źrebakiem. Wraz z przyjmowaniem kolejnych porcji siary, a potem mleka, maluch nabiera siły i energii do życia. Zdrowe źrebięta średnio co 30 min budzą się lub są budzone przez matkę na karmienie. Dopilnowanie pierwszej doby życia i zganianie do posiłku oseska, zwłaszcza w przypadku mało doświadczonej i młodej klaczy, jest bardzo istotne. Szczególnego znaczenia opieka ta nabiera w przypadku matek, u których brak jest wykształconego instynktu macierzyńskiego lub które reagują na źrebaka wręcz agresywnie. Zachowania takie zdarzają się u niewielkiego odsetka klaczy, szczególnie u rasy arabskiej i pełnej krwi angielskiej. Źrebięta takich matek, pozbawionych instynktu macierzyńskiego, samodzielnie nie są w stanie pobrać wystarczającej ilości pokarmu, czasem nie mogą nawet przebywać w tym samym boksie co matka. Bez wydatnej pomocy człowieka nie będą w stanie przetrwać.
Niezwykle ważna w pierwszych tygodniach życia źrebięcia jest ocena właściwej budowy jego kończyn, zwłaszcza przednich. U noworodka stosunkowo często mamy do czynienia z różnego rodzaju przykurczami ścięgien. Ocena wady postawy powinna być dokonana stosunkowo szybko po porodzie, zwlekanie bowiem i zbyt długie oczekiwanie na korektę postawy może na skutek mechanicznego urazu skóry wydłużyć czas powrotu do zdrowia. Szybkie podjęcie leczenia daje nam duże szanse na odzyskanie pełnej sprawności źrebaka. Natomiast delikatne przykurcze ścięgien czasami jesteśmy wstanie wyprowadzić nawet przy jednorazowym użyciu wysokiej jakości preparatu dla źrebiąt, który zawiera łatwo przyswajalne, niezbędne pierwiastki śladowe, witaminy oraz aminokwasy, w szczególności żelazo, cynk, miedź, selen, witaminy A, D, E i C. Podanie takiego preparatu w pierwszej dobie życia korzystnie wpływa na noworodka – wzmacnia organizm i dostarcza w jednorazowej dawce niezbędnych składników odżywczych.
W pierwszym miesiącu życia nie powinniśmy zapominać także o profilaktyce przeciwpasożytniczej. Poprzez zjawisko koprofagii czyli zjadania kału innych osobników (co jest im potrzebne do właściwego zasiedlenia przez mikroflorę przewodu pokarmowego), źrebięta jednocześnie często zakażają się pasożytami. Dodatkową przyczyną zarobaczenia przewodu pokarmowego jest wypijanie mleka matki. Dlatego właściwa profilaktyka i odrobaczanie klaczy znacząco może zmniejszyć inwazję pasożytów. Natomiast profilaktyczne odrobaczanie samych źrebiąt można przeprowadzać już od 3-4 tygodnia życia – jeden raz w miesiącu, do momentu odsadzenia. Należy tutaj pamiętać, że do odrobaczenia powinny być stosowane pasty jednoskładnikowe i wyraźnie przeznaczone dla źrebiąt.
Problemy, z którymi najczęściej spotykamy się w pierwszym miesiącu życia źrebięcia to zapalenia pępka spowodowane niewłaściwą higieną oraz biegunki. U źrebaków mogą one występować najczęściej na tle zakaźnym, choć nie jest to oczywiście jedyna przyczyna. Najpowszechniej występującą fizjologiczną biegunką u źrebiąt jest biegunka pojawiająca się około 1 tygodnia życia. Nie ma ona tła zakaźnego, jest natomiast związana z występowaniem u klaczy pierwszej rui po wyźrebieniu. Ten typ biegunki teoretycznie nie prowadzi do odwodnienia i pogorszenia stanu zdrowia, ale powinien zawsze podlegać naszej kontroli – jeśli się przedłuża może znacznie osłabić malucha, a brak odpowiedniej higieny okolicy odbytu w tym okresie może doprowadzić do poważnych w skutkach zapaleń skóry.
Pamiętajmy – niezależnie od siły instynktu macierzyńskiego klaczy i jej zachowania wobec noworodka – troskliwa opieka nad źrebięciem i zwrócenie na niego szczególnej uwagi w pierwszych dniach po porodzie przez hodowcę może istotnie zmniejszyć ryzyko wystąpienia różnego typu problemów zdrowotnych. Częste zaniedbania higieny i procedur postępowania w pierwszych godzinach życia lub późniejsze przeoczenia pierwszych tygodni mogą mieć zdrowotne konsekwencje w kolejnych miesiącach życia źrebaka.
Tekst: Anna Pięta
Zapraszamy do zapisania się na specjalną listę Newslettera na stronie PZHK z Poradami żywieniowymi!
WSZYSTKIE PORADY ZNAJDZIESZ TU!
