Tekst: Agnieszka Kalinowska
Podczas tegorocznego prestiżowego konkursu 5* the Dutch Masters – Indoor Brabant – Rolex Grand Slam of Show Jumping w Holandii odbył się równocześnie Międzynarodowy Kongres Prawa Jeździeckiego, organizowany przez European US Asian Equine Lawyers – międzynarodowe Stowarzyszenie zrzeszające prawników specjalizujących się w obsłudze prawnej podmiotów z branży jeździeckiej. Kancelaria LexHippica – polski członek European US Asian Equine Lawyers była współorganizatorem tego wydarzenia. Był to pierwszy tego rodzaju Kongres organizowany przez Stowarzyszenie European US Asian Equine Lawyers.
Program Kongresu obejmował następujące zagadnienia:
- International horse deals (Międzynarodowe transakcje);
- Does your horse surrvive pre-purchase exam? (Czy Twój koń przejdzie badanie kupno – sprzedaż?);
- Non conformity and consumer sale (Brak zgodności i sprzedaż konsumencka);
- Doping: preventive blood samples (Doping: zapobiegawcze próbki krwi);
- International litigation (Międzynarodowe spory).
Swoje prelekcje wygłosili doświadczeni prawnicy ze stowarzyszenia European US Asian Equine Lawyers, specjalizujący się w prawie jeździeckim, w tym m.in. Luc Schelstraete i Piotr Wawrzyniak z Kancelarii Schelstraete Advocaten w Holandii, jak również weterynarze z Europejskiej Federacji Weterynarzy – Federation of Veterinarians of Europe (FVE): Mette Uldahl i Malcolm Morley.
W niniejszym artykule Autorka pragnie przybliżyć wyjątkowo interesujące wystąpienie w/w przedstawicieli Europejskiej Federacji Weterynarzy – znakomitych i cieszących się renomą i uznaniem weterynarzy: Mette Uldahl i Malcolm’a Morley, dotyczące zagadnień związanych z badaniem kupno – sprzedaż konia.
Podczas wspomnianej prelekcji poruszono m.in. temat dotyczący opracowania uniwersalnego, międzynarodowego wzoru protokołu z badania kupno – sprzedaż oraz zwrócono uwagę na jego zalety. Został zaprezentowany m.in. wzór protokołu z badania kupno – sprzedaż funkcjonujący w Danii, który posiada dwie wersje: podstawową i rozszerzoną, uwzględnia on historię chorób konia oraz wskazuje na zakres odpowiedzialności weterynarza wykonującego tego rodzaju badanie. Protokół uwzględnia również dane osoby wykonującej badanie, dane osoby zlecającej badanie, miejsce i datę wykonania oraz osoby obecne przy badaniu.
Odnośnie odpowiedzialności weterynarza wykonującego badanie kupno – sprzedaż została ona znacznie ograniczona w omawianym protokole, co w ocenie Autorki jest bardzo korzystne dla weterynarzy, ale w sposób istotny utrudnia ewentualne dochodzenie roszczeń od weterynarzy z tytułu nienależytego wykonania usługi. W protokole znajduje się np. zastrzeżenie, że to kupujący, a nie weterynarz ocenia konia w stajni, podczas siodłania, rozgrzewki i jazdy pod siodłem. Do obowiązków kupującego należy również ocena konia pod kątem jego możliwości sportowych oraz dotychczasowej historii chorób i stanu zdrowia konia. Jest również mowa o tym, że badanie konia jest wykonywane nie tylko z uwzględnieniem jego umiejętności i sprawności, ale również używanego sprzętu, rodzaju treningu oraz obecnego jeźdźca/trenera.
Co ciekawe zdjęcia RTG są elementem standardowego badania kupno – sprzedaż podczas badania w Danii, co z punktu widzenia doświadczenia zawodowego Autorki jest bardzo korzystne dla Stron, gdyż ułatwia w przyszłości sprawne rozwiązanie ewentualnego sporu powstałego na tle rękojmi za wady fizyczne koni. Znaczna część spraw dotyczących nabycia chorego konia trafia bowiem do sądu m.in. właśnie z tej przyczyny, że nie zostały wykonane badania radiologiczne, które pozwoliłyby na pełny ogląd stanu zdrowia konia podczas jego sprzedaży.
Wreszcie, w omawianym protokole znajduje się również wyraźne ograniczenie co do zakresu dochodzonej szkody od weterynarza na skutek wykonania badania kupno – sprzedaż, jak również wskazane są sytuacje, kiedy można go pociągnąć do odpowiedzialności (odpowiedzialność weterynarza jest zależna od zgłoszenia roszczenia wobec sprzedawcy).
W kolejnej części, zostały przedstawione metody wykonania badania kupno – sprzedaż w innych krajach europejskich, w tym Holandii, Wielkiej Brytanii, Irlandii oraz w Niemczech.
Protokół powinien również wymieniać wszelkie schorzenia zdrowotne wraz z określeniem ich charakteru (np. czy są wynikiem choroby albo urazem), znaczenia dla przyszłego zdrowia konia oraz oceny ryzyka ich rozwoju.
Szczególną uwagę poświęcono rozbieżnościom wynikającym ze stosowania odmiennych praktyk w zakresie badania kupno – sprzedaż oraz wynikających z nich problemom. Chodzi o wspomniane już wyżej badania RTG, ale również kwestię, czy koń jest podczas badania tylko lonżowany, czy też zostaje sprawdzony pod jeźdźcem, jak również które próby zginania kończyn są wykonywane oraz w jaki sposób je interpretować.
W zakresie badania radiologicznego pleców wskazano, że w Danii badania te są obowiązkowe głównie z uwagi na ich wymaganie przez firmy ubezpieczeniowe, a z kolei w Niemczech i w Wielkiej Brytanii ponownie zrezygnowano ze standardowego wykonywania tego rodzaju badań. Zdaniem występujących weterynarzy, sam fakt znalezienia zwyrodnień lub innych odstępstw na kręgosłupie konia świadczy już o ryzyku wystąpienia schorzenia związanego z grzbietem konia, aczkolwiek należy mieć na względzie, że konie bez wyraźnie widocznych schorzeń mogą również odczuwać ból pleców, a wiele może zależeć też od sposobu trenowania konia i jazdy pod siodłem, w związku z tym zalecana jest też podczas badania próba jazdy jeźdźca pod siodłem.
Zwrócono również uwagę, że w przypadku wykonywania badania na zlecenie kupującego, konieczne i szczególnie ważne jest indywidualne podejście do danego przypadku, co oznacza, że nie należy odwoływać się do żadnego ogólnego, centralnego systemu oceny konia i jego punktacji.
Badanie koni przy transakcjach handlowych ma za zadanie zebranie informacji na temat aktualnego stanu zdrowia konia, rozpoznanie zmian odbiegających od normy, różnicowanie pomiędzy fizjologicznymi wariacjami i zmianami patologicznymi, ocena wyników badania przy uwzględnieniu planowanego przeznaczenia konia, ocena konieczności badań dodatkowych oraz przedstawienie tych informacji zainteresowanym stronom. Każdy zakup konia wiąże się z ryzykiem, które dzięki badaniu weterynaryjnemu nie może być całkowicie wyeliminowane, ale może być obiektywnie naświetlone dla obu zainteresowanych transakcją stron. W interesie zlecającego badanie leży, aby było ono dokładne i tak obszerne jak to możliwe i w danej sytuacji konieczne. W związku z powyższym, badanie kupno – sprzedaż powinno być prowadzone w oparciu o pisemny protokół badania. Przemawia również za tym fakt, że przepisy prawne funkcjonujące w Polsce dotyczące odpowiedzialności z tytułu rękojmi za wady przedmiotu sprzedaży przewidują odpowiedzialność prawną sprzedającego na zasadzie ryzyka, a nie winy. Oznacza to, że również w interesie sprzedającego jest, aby wykonane badanie było rzetelne i udokumentowane w sposób należyty. Natomiast, z uwagi na rosnącą liczbę koni nabywanych w ramach transakcji międzynarodowych oraz z uwagi na wzrost intensywności handlu końmi w Polsce, ujednolicenie protokołu badania jest wskazane zarówno na gruncie międzynarodowym, jak i krajowym.
Tegoroczny Międzynarodowy Kongres Prawa Jeździeckiego, który był pierwszym tego rodzaju wydarzeniem organizowanym przez European US Asian Equine Lawyers, cieszył się szerokim zainteresowaniem. Mamy nadzieję, że w następnych latach odbędą się kolejne jego edycje, na których będziemy spotkać coraz więcej gości, również z Polski. Zapraszamy do obejrzenia relacji na stronie Internetowej: internationalequinelawcongress.com oraz na profilu Facebook – European US Asian Equine Lawyers.
