Monika Słowik
Stado Ogierów Książ do 3 października 2013 r. było samodzielną spółką skarbu państwa. Na początku października doszło do połączenia dwóch spółek Agencji Nieruchomości Rolnych: Ośrodka Hodowli Zarodowej w Kamieńcu Ząbkowickim i Stada Ogierów Książ. Na mocy podpisanego aktu notarialnego Stado zostało włączone w struktury OHZ i jest obecnie Zakładem Ośrodka.
Ośrodek Hodowli Zarodowej w Kamieńcu Ząbkowickim Spółka z o.o. powstał 28 lutego 1994 r. Tradycje gospodarcze na tych terenach, także rolnicze, mają swoją długą historię, a zostały zapoczątkowane przez cystersów w roku 1249. Majątek pocysterski w 1811 r. został przejęty przez rodzinę Hohenzollernów. Po II wojnie światowej powstała tu Nieruchomość Ziemska na Ziemiach Odzyskanych, przekształcana kolejno w Państwowy Ośrodek Hodowli Zarodowej, Dzierżoniowski Kombinat Hodowli Zwierząt Zarodowych i wreszcie w obecną spółkę.
Ośrodek, który w przeszłości zajmował się także końmi, obecnie specjalizuje się w hodowli bydła mlecznego. Od lat znajduje się w czołówce krajowej pod względem wydajności mlecznej i postępu hodowlanego. Drugim kierunkiem jest produkcja roślinna (uprawa roślin pastewnych, kukurydzy, pszenicy ozimej oraz rzepaku). Teraz doszła także działalność Stada Ogierów Książ, którego historia sięga XVIII w. – wówczas powstały zabudowania folwarczne dla księcia Hochberga. Od 1935 r. było pruskim stadem ogierów, a w roku 1947 utworzono tu stado polskie, do którego 50 lat później wprowadzono pełną działalność hodowlaną, poprzez przejęcie klaczy śląskich ze stadnin w Strzegomiu i Strzelcach Opolskich. Połączenie spółek kamienieckiej i książańskiej spowodowało konieczność stworzenia planu restrukturyzacji stada i próby modyfikacji przedsięwzięć.
Stado Ogierów Książ prowadzi obecnie trojaką działalność: hodowlaną, sportowo-rekreacyjną i turystyczną.
Hodowla
Działalność hodowlana obejmuje prowadzenie rozrodu i odchowu koni rasy śląskiej oraz odpłatnego udostępniania ogierów do celów hodowlanych. Organizowane są także, jako zakłady treningowe dla klaczy i ogierów, próby dzielności w dyscyplinie powożenia. Oba nurty działalności są prowadzone we współpracy z Zespołem Nadzoru Właścicielskiego Agencji Nieruchomości Rolnych oraz Polskim i Okręgowymi Związkami Hodowców Koni. Działalność hodowlana stanowiła sens powołania SO Książ i powinna zostać zadaniem podstawowym, modyfikacji ulegać będzie jedynie sposób przedstawiania wyników hodowlanych stada (aukcje, przetargi, pokazy, parady, hodowlane zawody jeździeckie).
fot. Monika Szostek
W przeszłości SO Książ wraz z działającym tu klubem KS Górnik Wałbrzych – sekcja jeździecka, a następnie Sudeckim Ludowym Klubem Sportowym Książ, oprócz prowadzenia zajęć sportowych, było również organizatorem licznych zawodów jeździeckich w dyscyplinach: ujeżdżenia, skoków przez przeszkody, wszechstronnego konkursu konia wierzchowego i powożenia. Obecnie aktywność SO ogranicza się do powożeniowych działań treningowych, zaniechano organizacji większej liczby imprez jeździeckich. Słowo „ogranicza” nie oznacza jednak, że Stado i Klub nie mają się czym poszczycić. Trójka zawodników Bartłomiej Kwiatek (wicemistrz świata), Monika Święcicka (mistrzyni Europy juniorów 2013) oraz Marek Baryłko to reprezentanci kadry narodowej w powożeniu.
SO Książ na pewno dysponuje potencjałem, aby powrócić do organizacji zawodów jeździeckich w kilku dyscyplinach i wzbogacić je pokazową otoczką. Stadion jeździecki (teren przynależny do SO Książ, obiekty zbudowane przez KS Górnik Wałbrzych) oraz czworoboki treningowe (ujeżdżeniowe i powożeniowe) uległy co prawda częściowej degradacji, ale przy aktywności ludzi dobrej woli (a tacy tu są) i instytucji zainteresowanych powrotem do dawnych działań oraz zaangażowaniu środków Ośrodka i zewnętrznych możliwa jest ich rewitalizacja w bardzo krótkim czasie. To w Książu w latach 80., za sprawą dyrektora Stada Zbigniewa Dąbrowskiego i Tadeusza Łanowego, po raz pierwszy zorganizowano Competition Dressage International (CDI), które zapoczątkowały międzynarodowe zawody w ujeżdżeniu w Polsce. Tu także odbywały się liczne ogólnopolskie treningi ujeżdżeniowe z uznanymi zagranicznymi szkoleniowcami.
Sport
Ze względu na tradycje w ujeżdżeniu, skokach przez przeszkody i powożeniu nastawiamy się na reaktywację pozostałych dyscyplin konkurencji jeździeckich w SO Książ. Z takim nastawieniem będzie prowadzona rekreacja jeździecka, pomoże to przyciągnąć zarówno młodzież szkolną, jak też osoby dorosłe. Obecnie działania skupiły się głównie na dyscyplinie powożenia, jednak planowane jest powrócenie do organizacji imprez obejmujących inne dyscypliny. Będą to zarówno imprezy sportowe, jak i zawody towarzyskie. Pierwsza towarzyska impreza 2014 odbyła się w pierwszy weekend stycznia. Oprócz zmagań powożeniowych (w wykonaniu profesjonalistów i amatorów), można było także oglądać przejazdy próby Caprillego oraz skoki przez przeszkody. Takich imprez będzie więcej (kolejna w marcu; planowane są cyklicznie raz w miesiącu) zarówno w połączeniu z oficjalnymi zawodami sportowymi, jak też organizowanych specjalnie dla zaczynających przygodę z jeździectwem. Jedną z nich będą na pewno eliminacje i finał powołanej niedawno Dolnośląskiej Amatorskiej Ligi Zaprzęgowej. Partnerami SO Książ obok SLKS Książ są różne podmioty. Pozwala to na kontynuowanie zawodów o Puchar Zbigniewa Dąbrowskiego (organizator MKS Randon) czy Międzynarodowego Konkursu Powożenia Tradycyjnego (wspólnie z Muzeum Powozów w Galowicach, Ireneuszem Kozłowskim i innymi współorganizatorami).
fot. Monika Szostek
Jeśli zdołamy wykonać plan inwestycyjny – remont i modernizację placów oraz samego hipodromu i budowę przeszkód powożeniowych (na wpisanie których do biznesplanu dla Książa na ten rok wyraził zgodę prezes OHZ w Kamieńcu Ząbkowickim Paweł Blicharski, co mamy nadzieję podtrzyma także Agencja Nieruchomości Rolnych) – organizacja imprez skokowych, ujeżdżeniowych i powożeniowych będzie dużo prostsza. Oficjalny kalendarz imprez organizowanych w roku 2014 w SO Książ zostanie przedstawiony na stronie WWW do końca marca. Wiemy przecież, że organizowanie w jednym ośrodku cyklicznych zawodów towarzyskich, tradycyjnych i stricte sportowych ułatwia promocję wszystkich imprez, pozwala na ich planowanie i zainteresowanie cyklem potencjalnych sponsorów. Swoje miejsce powinny znaleźć w Książu także sportowe rajdy konne. W pierwszy marcowy weekend odbyło się tu pierwsze szkolenie rajdowe, kolejne planowane jest na początku kwietnia. To oczywiście zasługa menedżera dyscypliny Ryszarda Zielińskiego i tych, którzy zdecydowali się przeżyć rajdowe treningi w Książu.
Rekreacja
Działania rekreacyjne to prowadzenie rekreacji jeździeckiej i pensjonatu dla koni, organizacja imprez rekreacyjnych oraz półkolonii jeździeckich. Chcemy je uzupełnić ściślejszą współpracą z pozajeździeckimi organizatorami rekreacji w aglomeracji wałbrzyskiej, stworzeniem rekreacyjnego centrum szkoleniowego – nastawionego głównie na jeździectwo, ale także działalnością hodowlaną, a przede wszystkim stworzeniem atrakcyjnej, kompleksowej oferty rekreacyjnej dla mieszkańców Dolnego Śląska. Naturalnym partnerem tych działań będzie Zamek Książ – piękny, majestatyczny, znany. Takie sąsiedztwo zobowiązuje.
Właśnie Zamek Książ jest przyczynkiem do turystycznych działań Stada. Łagodna zima i piękna weekendowa pogoda pokazały, że kiedy dzień zaczął się robić tylko trochę dłuższy, zarówno Zamek, jak i Stado przyciągnęły turystów.
Stado na pewno wymaga dofinansowania. Część zamierzeń została ujęta w wieloletnim planie inwestycyjnym spółki, nie chcemy jednak, aby tylko spółka musiała finansowo angażować się w inwestycje. W związku z tym Stado Ogierów Książ przystępuje – za zgodą prezesa Ośrodka Hodowli Zarodowej w Kamieńcu Ząbkowickim – do przygotowania aplikacji konkursowych. Samodzielnie i we współpracy z NGO. Pierwszy projekt dotyczący szkolenia dzieci i młodzieży, przygotowany wspólnie z MKS Randon i Wiolettą Jeczeń, został już przyjęty przez Urząd Miejski w Wałbrzychu i wstępnie dofinansowany. Stado, oprócz tradycyjnej współpracy z Zespołem Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Mokrzeszowie, nawiązało współpracę z Zakładem Poprawczym i Schroniskiem dla Nieletnich w Świdnicy. Wychowankowie zakładu będą pomagać w pracach gospodarczych i uczyć się obsługi koni. Mamy nadzieję, że te działania resocjalizacyjne przyniosą obopólne korzyści. Stado czeka także na przyjęcie podarowanych przez Aleksandra Kowalskiego z Milicza koników polskich, które wspomogą książańską hipoterapię i pozwolą na stworzenie dodatkowych atrakcji dla dzieci. Książ powoli zaczyna też szykować kilka dodatkowych miejsc w pensjonacie dla koni i zacieśnia współpracę ze Strażą Miejską Wałbrzycha. Od 1 kwietnia strażnicy miejscy będą patrolować okolice na koniach wydzierżawionych ze Stada.
Stajnie i konie książańskie były magnesem dla Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, która zadecydowała o organizacji 25 lutego na terenie Stada pierwszego plenerowego spotkania dla gości Strefy. To również nasz cel. Spotkania biznesowe i imprezy integracyjne dla firm pozwolą na pochwalenie się Stadem i na działalność komercyjną.
Turystyka
Jak wspomniałam, nie do przecenienia jest bliskość kapitalnej atrakcji turystycznej, czyli Zamku Książ. Stado może uzupełniać ofertę Zamku, choć samo też stanowi obiekt godny zwiedzania. Już dziś jest chętnie odwiedzane, a wprowadzenie dodatkowych atrakcji – pokazów i przejażdżek konnych – powinno zachęcić większą liczbę odwiedzających. Stado współpracujące od lat z Zamkiem jest na etapie opracowywania nowego, wspólnego planu imprez i oferty turystycznej. Posiadane przez nas miejsca noclegowe pozwalają na zainteresowanie kilkudniową ofertą także turystów spoza aglomeracji.
Kierunkiem działalności Stada Ogierów Książ będzie zatem prowadzenie hodowli koni rasy śląskiej (stado i stadnina), ale także aktywny rozwój działalności sportowej, turystyki, hipoterapii i rekreacji jeździeckiej. Już w tym roku planujemy duże imprezy sportowe, choć ich realizacja jest uwarunkowana wspomnianymi działaniami inwestycyjnymi. Ponieważ fundusze unijne w perspektywie 2014–2020 w mniejszym stopniu przeznaczone są na inwestycje, zarówno w działalności końskiej, jak i pozakońskiej stawiamy na aspekty socjalne. Nasze projekty pozwolą na wykorzystanie potencjału Stada i współpracę z Urzędem Marszałkowskim Województwa Dolnośląskiego, Urzędem Miejskim Wałbrzycha, Zamkiem Książ oraz chętnymi, nie tylko końskimi stowarzyszeniami. Ta współpraca już się zaczęła. Piękne, historyczne Stado Ogierów w Książu – obecnie w trakcie reorganizacji – zaprasza do wspólnych działań.
