Tekst: Anita Garnuszek
Kancelaria Lex Hippica
Definicja działalności gospodarczej
Działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 3 Prawa przedsiębiorców jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły.
W praktyce pewne trudności może powodować kwestia zakwalifikowania danej działalności, jako działalności gospodarczej, zwłaszcza jeżeli jest to działalność wykonywana przez rolników obok prowadzonej przez nich działalności rolniczej.
Bez wątpienia natomiast, działalność usługowa – taka, jak działalność lekarzy weterynarii, kowali, czy trenerów, jeśli prowadzą ją w sposób zorganizowany i ciągły – będzie stanowiła działalność gospodarczą.
Również działalność polegająca na świadczeniu usług pensjonatu dla koni, w świetle orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego, jest działalnością gospodarczą w rozumieniu Prawa przedsiębiorców oraz Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W orzeczeniu o sygn. akt II FSK 1628/13 z dnia 29 września 2015 r. NSA uznał, że zysk z pensjonatu dla koni to przychód z działalności gospodarczej, a nie rolniczej, niezależnie od tego, jak zostały nazwane umowy o świadczenie usług tego rodzaju (umowy w tym przypadku zostały określone jako umowy o „chów koni”). Zdaniem NSA, działalności polegającej na odpłatnym utrzymaniu i opiece nad końmi należącymi do innych osób nie można zakwalifikować jako działalności rolniczej. Jeżeli działalność ta jest prowadzona w sposób zorganizowany i ciągły, to jest to działalność gospodarcza.
Działalność rejestrowana i nierejestrowana
Co do zasady, indywidualną działalność gospodarczą można podjąć w dniu złożenia wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG).
Konstytucja dla biznesu wprowadziła natomiast możliwość prowadzenia działalności w małym rozmiarze, bez obowiązku rejestracji, czyli tzw. firmę na próbę. Zgodnie z art. 5 ust. 1 Prawa przedsiębiorców: nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej. Minimalne wynagrodzenie za pracę w 2018 r. wynosiło 2100 zł, a zatem 50% z tej kwoty to 1050 zł. Obowiązek wpisu nie dotyczy zatem osób, które osiągają w ciągu miesiąca przychód niższy niż 1050 zł i nie prowadziły w okresie ostatnich 60 miesięcy zarejestrowanej działalności gospodarczej.
Przykładowo zatem, osoby, które rozpoczęły działalność polegającą na świadczeniu usług masażu dla koni, jednakże z tego tytułu nie osiągają jeszcze przychodów przekraczających 1050 zł miesięcznie, nie będą musiały rejestrować prowadzonej działalności w CEIDG. Natomiast uzyskanie miesięcznego przychodu wyższego od 1050 zł oznacza, iż działalność nierejestrowana staje się automatycznie działalnością gospodarczą. Począwszy od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie granicznego przychodu, osoba prowadząca dotychczas działalność nierejestrowaną, ma obowiązek złożenia w ciągu 7 dni wniosku o wpis do CEIDG.
Chcąc założyć jednoosobową działalność gospodarczą, należy wypełnić formularz CEIDG-1 dostępny na stronie ministerstwa lub przez system e-PUAP. Rejestracji można dokonać osobiście, w urzędzie miasta lub gminy, albo za pośrednictwem systemu e-PUAP. W tym celu uprzednio należy założyć profil zaufany i poświadczyć tożsamość w którykolwiek sposób wskazany w systemie.
Co istotne, dzięki nowym przepisom przedsiębiorcy nie będą już musieli posługiwać się numerem REGON. Identyfikacja przedsiębiorcy w urzędowych rejestrach będzie następować na podstawie numeru identyfikacji podatkowej (NIP). Numer NIP nadawany jest automatycznie w trakcie rejestracji. Informacja o nadaniu NIP powinna zostać przekazana do CEIDG przez urząd skarbowy najpóźniej następnego dnia roboczego po dniu wpływu poprawnego wniosku z CEIDG. Jeżeli przedsiębiorca miał nadany wcześniej NIP, nie ulega on zmianie.
Podstawowe obowiązki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej
Co do zasady, przychody z tytułu prowadzonej indywidualnej działalności gospodarczej podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wyboru formy opodatkowania należy dokonać przy rejestracji działalności gospodarczej.
Jednakże osoby prowadzące działalność nierejestrowaną nie są zobowiązane do odprowadzania miesięcznych zaliczek na PIT. Uzyskane w ciągu roku zarobki będą musiały natomiast wykazać w rozliczeniu rocznym (wraz z innymi dochodami osobistymi) w rubryce „przychody z innych źródeł”. Zarobki te podlegać będą opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
Osoba prowadząca działalność nierejestrowaną również jest zobowiązana do dokumentowania uzyskanych przychodów. Zgodnie z ogólnymi przepisami, będzie zatem wydawała swoim klientom i kontrahentom rachunki opiewające na otrzymane kwoty. Na podstawie wystawionych rachunków, kwoty przychodów należy następnie ująć w zbiorczym zestawieniu w postaci uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów. Ewidencja taka może być prowadzona w dowolnej formie – na kartce papieru bądź w formie tabelki w Excelu. Zestawienie takie będzie ostatecznie bazą do określenia podstawy opodatkowania i obliczenia należnego podatku dochodowego.
Prowadzenie indywidualnej działalności gospodarczej wiąże się również z obowiązkiem uiszczania składek na ubezpieczenie społeczne. W myśl art. 6 ust.1 pkt 5 oraz art. 12 ust. 1 w związku z art. 13 pkt 4 Ustawy o ZUS, osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, w okresie od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów ustawy Prawo przedsiębiorców.
Obowiązek ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w ZUS może być wyłączony w przypadku, gdy dana osoba spełni warunki określone w Ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników. Zgodnie z przepisem art. 5a ust. 1 Ustawy o KRUS, rolnik, który podlegając ubezpieczeniu w pełnym zakresie z mocy ustawy nieprzerwanie przez co najmniej 3 lata, rozpocznie prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej lub rozpocznie współpracę przy prowadzeniu tej działalności, podlega nadal temu ubezpieczeniu w okresie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy prowadzeniu tej działalności, jeżeli spełnia jednocześnie następujące warunki:
- złoży w KRUS oświadczenie o kontynuowaniu tego ubezpieczenia w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy tej działalności;
- jednocześnie nadal prowadzi działalność rolniczą, lub stale pracuje w gospodarstwie rolnym, obejmującym obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego, lub w dziale specjalnym;
- nie jest pracownikiem i nie pozostaje w stosunku służbowym;
- nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych;
- kwota należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie przekracza określonej kwoty granicznej (za rok 2018 jest to kwota 3376 zł).
Wśród rozwiązań wprowadzonych przez Konstytucję dla biznesu znalazła się również tzw. ulga na start – uprawnienie, z którego skorzystają przedsiębiorcy rozpoczynający działalność, polegającą na tym, że przez pierwsze 6 miesięcy funkcjonowania firmy jej założyciele będą opłacali wyłącznie składkę zdrowotną.
Z ulgi może skorzystać przedsiębiorca, który: podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy lub podejmuje działalność ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia i nie wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.
Przedsiębiorca może zrezygnować z tego uprawnienia przez dokonanie zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych.
Co istotne, po skorzystaniu z ulgi ZUS na start, można w dalszym ciągu korzystać z możliwości opłacania składek ZUS od obniżonej podstawy ich wymiaru, korzystając w ciągu kolejnych 24 miesięcy ze znaczącej obniżki miesięcznych obciążeń na podstawie istniejącej już od dawna ulgi ZUS dla rozpoczynających działalność.
Osoby prowadzące działalność nierejestrowaną nie mają obowiązku opłacania składek na ZUS.
Niniejszy artykuł został przygotowany przez adw. Anitę Garnuszek z Kancelarii Lex Hippica. W razie szczegółowych pytań zapraszamy do kontaktu pod adresem e-mail: office@lexhippica.pl albo pod nr tel. 695-620-690 lub 609-444-970.
