Ewa Jastrzębska
Pozwolę sobie przypomnieć pt. Czytelnikom, iż ogromną szansę rozwoju hodowli koni zimnokrwistych stworzą aktualnie opracowywane „Programy ochrony zasobów genetycznych koni w typie sokólskim i sztumskim”, które po uzyskaniu poparcia Rządu zaczną obowiązywać od 2008r. Dadzą one możliwość dofinansowania hodowli tych typów koni, które wytworzone dzięki konsekwentnej pracy hodowlanej i zamiłowaniu wielu pokoleń hodowców mają szansę stać się napędem rozwoju hodowli koni zimnokrwistych w Polsce.
Konie sokólskie stanowią regionalny typ koni zimnokrwistych, który powstał wskutek długotrwałego krzyżowania miejscowych prymitywnych klaczy z ogierami zimnokrwistymi – głównie ardenami i bretonami, a częściowo również innych ras. Warunki środowiskowe północno-wschodniej Polski, charakteryzujące się ostrym klimatem i słabszą jakością gleb w stosunku do innych regionów kraju, pozwoliły na wytworzenie koni odznaczających się cennymi cechami genotypowymi, fenotypowymi i użytkowymi.
Materiał wyjściowy do wytworzenia koni w typie sokólskim stanowiły prymitywne konie włościańskie, zwane mierzynami, które choć drobne, odznaczały się dużą siłą i wytrzymałością na zimno i głód oraz lepszym przystosowaniem do pracy w zaprzęgu niż pod siodłem. Z powodu niewielkiej masy nie mogły być wykorzystywane do transportu lub cięższych prac polowych, co wpłynęło na poszukiwanie przez rolników koni o większej masie i roślejszych w typie – zimnokrwistych.
Początki zorganizowanej hodowli koni na terenie Białostocczyzny datują się od 1846r. Polityką hodowlaną, realizowaną w omawianym rejonie, kierował wówczas Główny Zarząd Stadnin Państwowych działający za pośrednictwem Wileńskiej Stacji Ziemskiej. W sferze działalności tej Stacji pozostawało około 100 ogierów, z czego połowę stanowiły kłusaki rosyjskie, o miernej wartości hodowlanej i nie odpowiadające upodobaniom miejscowych rolników. Na skutek działań podjętych przez Sekcję Chowu Koni Wileńskiego Towarzystwa Rolnego zaczęto ograniczać zakres oddziaływania kłusaków i na drodze importu wprowadzono do hodowli ogiery rasy norfolk-bretońskiej, ardeńskiej i belgijskiej, a częściowo również suffolków. Wytworzone w ten sposób konie w typie zimnokrwistym znalazły duże uznanie wśród chłopów i części większych gospodarstw ziem północno-wschodnich.
Na Grodzieńszczyźnie, Wileńszczyźnie i Nowogródczyźnie nastąpił szybki rozwój hodowli koni pogrubionych. Począwszy od 1857 roku rosyjski zarząd stadnin państwowych organizował w Grodnie pokazy koni dla miejscowej ludności, co przyczyniło się do popularyzowania hodowli tych zwierząt. Centrum hodowli koni zimnokrwistych mieściło się w okolicach Grodna, Indury, Sokółki i Dąbrowy Białostockiej. Z tych terenów poprzez jarmarki np. w Ciechanowcu przenikały na teren pozostałej części Królestwa Polskiego, a nawet do Prus.
Jest to fragment artykułu, aby przeczytać pełny tekst zapraszamy do zakupu kwartalnika „Hodowca i Jeździec” Rok V nr 3 (14) 2007.
Pismo dostępne jest w Okręgowych / Wojewódzkich Związkach Hodowców Koni, Biurze PZHK, za pośrednictwem prenumeraty oraz w wybranych sklepach jeździeckich.
