tekst: Zenon Podstawski
Fundacja prowadzi działalność, poddzierżawiając od Małopolskiego Związku Hodowców Koni w Krakowie teren po byłym PSO Klikowa (wydzierżawiony od ANR O. w Rzeszowie). Trzy lata to dobry powód do przedstawienia podejmowanych działań. Kiedy przygotowywano statut Fundacji, jego autorzy planowali szeroką działalność organizacji. Realizacja tak wielu celów statutowych jest prawdziwym wyzwaniem. Entuzjazm towarzyszący pomysłodawcom i fundatorom spowodował, że Klikowa stała się prężnym ośrodkiem pracującym dla dobra hodowców i koni.
Działalność hodowlana
Już sama nazwa Fundacji określa jej główny cel – to polskie konie są dla nas najważniejsze, a z polskimi końmi nasi polscy hodowcy. To dlatego w Fundacji prowadzony jest punkt kopulacyjny ogierów. W tym czasie wydzierżawiano nieodpłatnie ze Stada Ogierów w Książu ogiery rasy śląskiej BARD (Nefryt – Barbórka po Liton) oraz AGAT (Lokan – Aria po Palant), który w sezonie 2016 został wymieniony na og. DORET (Arabetto – Doksa po Dereń). Za ich dzierżawę Fundatorzy serdecznie dziękują zarządowi spółki i kierownictwu OHZ w Kamieńcu Ząbkowickim. Na sezon 2017 wydzierżawiono po negocjacjach og. NOMEN (Archimedes – Nida po Lix).
Od prywatnego hodowcy, a zarazem fundatora Andrzeja Wody nieodpłatnie wydzierżawiono ogiera rasy polski koń zimnokrwisty STETSON (Betowen – Stefania po Wang) oraz rasy małopolskiej Batalion (Berlin Bej – Biona po Dresk), którego w sezonie 2016 zastąpiono ogierem wydzierżawionym od Bogusława Dąbrowskiego EKOTON m (Harris Bej – Etyka po Etat), a od Wojciecha Krzyżaka ogiery rasy huculskiej OKTAWIAN-O (Lotnik – Ofirka po Sonet) oraz KASTOR Z SADYBY (Pamacs – Zuzka po Hroby VI-7). W lutym 2017 r. dokonano zakupu og. APORT m (AC) (Frazes m – Awelana m po Arcus xx), o czym piszemy w osobnym artykule.
Ogiery te pokryły dotychczas ponad 120 klaczy.
Inną formą działalności jest coroczna prezentacja ogierów utrzymywanych przez poszczególnych hodowców, a przeznaczonych w danym roku do stanówki.
Dużym wyzwaniem dla naszej Fundacji była organizacja zaprzęgowego zakładu treningowego w Klikowej w 2015 r., w którym łącznie uczestniczyło 27 klaczy (w I naborze 15 klaczy, w II 12) ras małopolskiej, śląskiej i polskich koni szlachetnych półkrwi. W pierwszym naborze w 2016 r. w ZT uczestniczyło 16 klaczy ras szlachetnych, a w drugim 12. Na pierwszy nabór 2017 hodowcy deklarowali zgłoszenie ponad 30 klaczy, co pokazuje, jak potrzebna i trafna była ta decyzja.
Teren, na którym działa nasza Fundacja, gościł również hodowców koni poddawanych próbom dzielności. W tym czasie odbyły się próby dzielności koni huculskich i rasy polski koń zimnokrwisty, a także kwalifikacja klaczy sztumskich i sokólskich do programów ochrony.
Każdego roku na odbywają się wydarzenia o charakterze hodowlano-rekreacyjno-edukacyjnym organizowane przez MZHK i Fundację. To przede wszystkim imprezy cykliczne – czempionaty i wystawy koni, wśród nich Ogólnopolski Młodzieżowy Czempionat Koni Rasy Huculskiej, Regionalny Czempionat Hodowlany Koni Rasy Małopolskiej – Święto Konia Małopolskiego, Regionalny Czempionat Hodowlany Koni Rasy Śląskiej i Polski Koń Zimnokrwisty, a także aukcja ogierów zimnokrwistych czy uznawanie ogierów rasy huculskiej. Podczas nich rozgrywane są amatorskie konkursy powożenia zaprzęgami, a dla publiczności przygotowywane pokazy i prezentacje koni.
Takim konkursom zawsze towarzyszył profesjonalny komentarz na temat zasad ich rozgrywania, a także budowy, funkcji i pochodzenia poszczególnych pojazdów, ras koni użytkowanych w prezentowanych zaprzęgach czy historycznego znaczenia i pochodzenia zaprzęgów, ale też strojów regionalnych, w których występują powożący i luzacy. Należy zaznaczyć, że konkursy zaprzęgów cieszą się coraz większą popularnością.
Innym ważnym dla hodowli i krzewienia kultury hodowlanej wydarzeniem jest organizowana corocznie, też wspólnie z MZHK w Krakowie, Klikowska Parada Konna, która gromadzi tysiące ludzi – nie tylko hodowców, ale i osób niezwiązanych z hodowlą, ciekawych i otwartych na wydarzenia w regionie, szukających rozrywki. Szacowano, że w 2016 r. Klikowską Paradę Konną odwiedziło ponad 4,5 tys. osób. Podobnie jak w poprzednich latach nie zabrakło atrakcji dla najmłodszych, a całość uświetnił występ orkiestry Tadeusza Wrześniaka.
Działalność szkoleniowa i edukacyjna
W Klikowej działa powołany we wrześniu 2014 r. Uczniowski Klub Sportowy Ostoja – to kolejna forma działalności Fundacji skierowana do dzieci i młodzieży. Klub jest członkiem Małopolskiego Związku Jeździeckiego, a jego działalność wychodzi naprzeciw apelom środowisk lekarzy, pedagogów, naukowców zwracających uwagę na małą aktywność ruchową dzieci i młodzieży, co przekłada się na szereg zaburzeń i wad rozwojowych obserwowanych w coraz większym nasileniu w tej grupie społeczeństwa.
Dodatkowym elementem pracy z końmi i jazdy konnej jest krzewienie zdrowych zasad rywalizacji, walki sportowej, a także wspieranie rozwoju psychicznego dzieci i młodzieży. W tym okresie Klub podejmował wiele wyzwań – organizowano spotkania integracyjne, ogniska połączone ze spotkaniami z zawodnikami różnych dyscyplin. Korzystając ze wsparcia Fundacji i Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, Klub organizował na terenie Fundacji zawody sportowe i coroczne biegi myśliwskie.
Fundacja od początku swojej działalności prowadzi naukę jazdy konnej, zatrudniony w niej instruktor jazdy konnej ma również uprawnienia do prowadzenia zajęć z hipoterapii. Działalność ta odbywa się z wykorzystaniem koni będących własnością Fundacji oraz użyczonych przez fundatorów.
Mając na uwadze przyszłość i aktywność zawodową dzieci i młodzieży ze środowisk wiejskich, zorganizowano obozy jeździecko- -językowe z elementami orientacji w terenie – zajęcia prowadzili instruktorzy jazdy konnej, nauczyciele angielskiego i instruktorzy survivalu. Podczas wakacji dzieci poznały nie tylko podstawy jazdy konnej i poruszania w terenie, ale zapoznały się z zasadami wzywania pomocy, unikania niebezpiecznych miejsc i ludzi, a przede wszystkim wzbogaciły zasób słów i umiejętność prowadzenia rozmów w języku angielskim.
Kursy i szkolenia
Klikowa – z uwagi na wyjątkowy charakter zabudowy, otoczenie i tradycję – jest doskonałym obiektem do prowadzenia różnego rodzaju kursów i szkoleń. Dwukrotnie w analizowanym okresie odbyło się szkolenie organizowane przez Instytut Zootechniki PIB w Balicach, Małopolski Związek Hodowców Koni w Krakowie i naszą Fundację pod nazwą: „Ochrona Zasobów Genetycznych Ras Zachowawczych i Rodzimych”, w których uczestniczyło 120 osób z trzech województw (małopolskiego, świętokrzyskiego i podkarpackiego); szkolenia te były dofinansowane przez IZ PIB.
Na uwagę zasługują szkolenia „Podstawy pracy z koniem, porozumiewanie się oraz efektywny trening poprzez współdziałanie sposobów naturalnych i klasycznych”, organizowane przez Fundację i MZHK w Krakowie, skierowane do osób pracujących z końmi lub rozpoczynających pracę z tymi zwierzętami. Odbyły się również warsztaty powożenia zaprzęgami konnymi, „Pies Sport i Ty” – piknik rodzinny, obóz szkoleniowy dla psów, warsztaty pracy z psem. Uczestnicy zapoznali się z funkcją zmysłów zwierząt, umiejętnością czytania ich mowy ciała, dzięki czemu mogą świadomie i bezpiecznie z nimi pracować.
Inna działalność na terenie Fundacji
Od chwili powstania Fundacji corocznie uroczyście obchodzone jest Święto Flagi połączone z prezentacją musztry kawaleryjskiej w wykonaniu Tarnowskiego Oddziału Jazdy im 5. pułku Strzelców Konnych. Fundacja była współorganizatorem Tarnowskich Zawodów Kawaleryjskich, majówki „Z koniem po niepodległość”, Tarnowskich Zawodów Kawaleryjskich „Militari” czy pikniku historycznego „Cichociemni”. Podczas wielu wydarzeń prezentowane są formacje kawaleryjskie z różnych okresów historycznych w wykonaniu Chorągwi Rycerstwa Ziemi Sandomierskiej.
W udostępnionych pomieszczeniach Fundacji działa zespół Klikowianie i grupa akordeonowa Klikowska Marotta – oba zespoły mają w repertuarze pieśni, piosenki i przyśpiewki z regionu Tarnowa, Małopolski i Polski południowo-wschodniej. Dzięki nim wiele wydarzeń hodowlanych i kulturalnych odbywających się w Fundacji ma oprawę muzyczną.
Z naszą Fundacją związały się środowiska motocyklistów, a na naszym terenie odbył się zlot i spotkanie Klubu Motocyklowego. Fundacja zorganizowała szopkę bożonarodzeniową, w której brały udział żywe zwierzęta: owce, króliki, kozy, osiołek oraz drób gospodarski, a która cieszyła się dużym zainteresowaniem młodszej części społeczeństwa. W okresie Świąt Wielkanocnych 2015 i 2016 r. w Fundacji zorganizowano prezentację wielkanocnych symboli. W tej wystawie również brały udział zwierzęta: kury, pisklęta, króliki, jagnięta i owce. Klimat tych świąt podkreśliły zielone łany – obsiane żytem tace znacznych rozmiarów (2 × 3 m), komponujące się z symbolami wielkanocnymi, jajami różnych gatunków ptaków.
Pozyskiwanie środków
Na realizację wielu przedsięwzięć pozyskiwano środki, realizując projekty: „Ocalić historię i tradycję – Ostoja Klikowa: Żywe muzeum konia małopolskiego”, „Klikowska Ostoja – Przystań dla jeźdźca i wierzchowca, na Turystycznym Szlaku”, „Klikowska Parada Konna – Tradycja Dziedzictwem Współczesności” czy „Galopem po szczęście – koń nauczycielem”. Inne projekty realizowane przy wsparciu województwa na terenie Fundacji to:
- Tarnowsko-Klikowski Szlak Konny, w ramach projektu Małopolska Gościnna – 2014
- II Małopolskie Zawody w Powożeniu Zaprzęgami Konnymi, w ramach projektu Małopolska na sportowo – 2015
- II Małopolskie Zawody Strażackich Sikawek Konnych – Święto Konia Małopolskiego, w ramach projektu Mecenat Małopolski – 2015
- Rasy rodzime, tradycja, teraźniejszość szansa na przyszłość, Mecent Małopolski – 2015
- Ocalić od zapomnienia i zniszczenia – Małopolska Gościnna – 2016
- III Małopolskie Zawody w Powożeniu Zaprzęgami, Małopolska na sportowo – 2016
- Szlakiem Konia Huculskiego i Z Hucułem do Krakowa, Mecenat Małopolski – 2016
- III Małopolskie Zawody Strażackich Sikawek Konnych – Święto Konia Małopolskiego, Mecenat Małopolski – 2016
- Polskie konie, tradycja, teraźniejszość szansa na przyszłość, Mecenat Małopolski – 2016.
W ramach projektów pozyskanych przez MZHK w Krakowie na terenie Fundacji wykonano przeszkody do konkursów skoków przez przeszkody, kegle do konkursów powożenia zaprzęgami konnymi czy ścieżkę huculską. Ponadto w ramach projektu realizowanego z budżetu Urzędu Marszałkowskiego „Ocalić od zniszczenia i zapomnienia” przy finansowym wsparciu MZHK w Krakowie wykonano generalny remont 500 m kw. dachu nad budynkiem gospodarczym, w którym 20 listopada 2016 r. otwarto ekspozycję maszyn i sprzętu napędzanego przez konie. Sprzęt ten jest gromadzony dzięki wielkiej życzliwości hodowców i miłośników koni, którzy pragną go zatrzymać dla potomnych.
Prace remontowe
Dzięki ofiarności fundatorów dokonano niezbędnych prac rewitalizacyjnych całego obiektu. Wykonano remonty dachów, powiększono i ulepszono podłoże ujeżdżalni piaskowej, dokonano odnowienia bieżni do treningu koni, wykonano nagłośnienie na terenie całego obiektu. Przeprowadzono także remont budynku małej stajenki. Wykonano remont boksów i części stajni.
Poprawiono standard łazienek i pokoi hotelowych w budynku administracyjnym. Wykonano renowację kominka na maneżu, przystosowując go do potrzeb prowadzonych kursów i szkoleń. Ponadto wykonano myjnię i padoki dla koni, zrekultywowano pastwiska i łąki, wyrównano i nawieziono piasek w obejściu, zakupiono ławki i namioty dla publiczności. Po uporządkowaniu i doprowadzeniu wody przygotowano wiatę do nauki jazdy konnej niezależnie od warunków atmosferycznych itd.
Klikowa z dnia na dzień pięknieje i w przyszłości ma szansę stać się wyjątkowym obiektem do realizacji dużych wydarzeń hipicznych – i nie tylko – w Polsce południowej.
Działalność Fundacji obejmowała też prowadzenie pensjonatu dla koni, opiekę nad kolekcją zabytkowych pojazdów konnych, ochronę przyrody poprzez konserwację i pielęgnowanie terenów zielonych w ośrodku oraz zagospodarowanie terenów rolnych, organizację spotkań i pogadanek dla dzieci ze szkół podstawowych i średnich połączonych z ogniskiem, a także udostępnianie obiektu na wydarzenia organizowane przez Straż Pożarną czy spotkania organizacji paramilitarnych.
Promocja i plany na przyszłość
Fundacja powinna być widoczna w najbliższym środowisku. Aby temu sprostać, udzielono wywiadów dziennikarzom lokalnych mediów, a w ramach Programu Współpracy Gminy Tarnów z organizacjami pozarządowymi zrealizowano ważny dla nas temat „Przejażdżki bryczką”, będący atrakcją turystyczną dla Tranowa, ważnego partnera naszej Fundacji. Podpisano umowę z Miejskim Przedsiębiorstwem Komunikacyjnym w Tarnowie na reklamę naszej Fundacji w i na środkach transportu.
Dołożymy wszelkich starań, by teren klikowskiej Ostoi z zasobów Skarbu Państwa pozyskać dla Fundacji. Zamierzamy tu nadal inwestować. Dużym wyzwaniem będzie budowa krytej ujeżdżalni wraz z rozprężalnią, która umożliwi prowadzenie zajęć z jeździectwa, naukę i doskonalenie jazdy oraz rozgrywanie konkursów sportowych czy przeprowadzanie wystaw i czempionatów bez względu na warunki pogodowe. Nadal musimy angażować środki w przygotowanie kolejnych grodzonych pastwisk dla koni z bezpiecznymi przepędami i bramkami. Kolejnym zadaniem będzie rewitalizacja bieżni toru treningowego, która w części już została poddana zabiegom poprawiającym jej stan.
Na generalny remont czeka dach stajni głównej i dach nad maneżem. Musimy dokończyć remont budynku gospodarczego, w którym zlokalizowaliśmy ekspozycję maszyn i sprzętu konnego. W tym samym budynku planujemy wykonać remont pomieszczenia kuźni i przywrócić ją do funkcjonowania nie tylko podczas pokazów i innych wydarzeń, ale tak po prostu na każdy dzień, to ma być żywe i autentyczne. Podobne plany mamy w stosunku do stolarni, rymarni, siodlarni i szorowni. W planach jest urządzenie placu zabaw dla najmłodszych i uruchomienie kawiarni, w której rodzice będą mogli porozmawiać przy filiżance kawy czy herbaty, podczas gdy dzieci będą doskonalić kunszt jeździecki. Pomieszczenie już zostało przystosowane poprzez adaptację stajni stanowiskowej.
Zamierzamy nawiązać szerszą współpracę ze szkołami z miasta i gminy Tarnów. Planujemy remont dawnego spichlerza i przylegających do niego magazynów na potrzeby Klubu Ostoja i stajni klubowej. Przygotowujemy ofertę skierowaną do młodzieży szkół średnich i studentów – Tarnów staje się miastem akademickim.
Jak w prawie każdym działaniu oprócz chęci potrzebne są jeszcze pieniądze. Zabiegamy o nie jak możemy, dlatego czyniliśmy starania o uznanie Fundacji za organizację pożytku publicznego i od września 2016 r. jesteśmy OPP. Od tej chwili można wspomóc naszą działalność w formie darowizny czy przekazania 1 procentu podatku na cele statutowe Fundacji.
FUNDACJA Klikowska Ostoja Polskich Koni
ORGANIZACJA POŻYTKU PUBLICZNEGO
Klikowska 304, 33-102 Tarnów
tel. (+48) 796 084 015
NIP: 9930654539; REGON: 123106921
KRS: 0000507357
PKO BP: 38 1020 4984 0000 4902 0100 6568
e-mail: klikowska_ostoja@interia.pl
