Tomasz Siergiej
W maju ubiegłego roku Walny Zjazd PZHK przyjął uchwałę zobowiązującą Zarząd Główny do podjęcia starań w celu utworzenia Związkowego Stada Ogierów. Skoro w blisko 40-milionowym kraju z chlubą utrzymujemy narodową filharmonię, narodowe biblioteki i muzea, musi istnieć jakieś szczęśliwe rozwiązanie dla projektu Stado.
Od wielu lat Środowisko hodowców koni z uwagą obserwuje działania właściciela SO i SK, czyli Agencji Nieruchomości Rolnych, związane z zarządzaniem i/lub restrukturyzacją stad oraz stadnin państwowych. W ciągu ostatnich 20 lat sprywatyzowana została już znaczna ich część, m.in. Kwidzyn, Łobez, Klikowa, Widzów, Jaroszówka, Moszna czy Posadowo. Ponieważ późniejszy los tych przedsiębiorstw jest różny, niestety nazbyt często prowadzący je ku upadkowi, pojawiają się słowa krytyki, a wręcz pretensji, także wobec PZHK, który – co należy z całą stanowczością podkreślić – nie miał i nie ma wpływu na politykę prywatyzacyjną ANR.
Wychodząc naprzeciw nowym czasom i potrzebom, Polski Związek Hodowców Koni wraz z Polskim Związkiem Jeździeckim podjęły rozmowy oraz wstępne działania zmierzające ku stworzeniu wspólnego dla hodowli i sportu jeździeckiego projektu pod roboczym tytułem Związkowe Stado Ogierów.
Założenia są jasne:
- położenie stada powinno być jak najbardziej centralne, optymalne dla hodowców i jeźdźców w całej Polsce,
- winno posiadać dobrą infrastrukturę, zaopatrzoną w nowoczesne stajnie, krytą ujeżdżalnię, hipodromy i teren umożliwiające rozgrywanie zawodów we wszystkich dyscyplinach jeździeckich,
- na terenie stada niezbędne jest stworzenie centrum rozrodu i inseminacji – PZHK mógłby zająć się aktywnie dystrybucją nasienia czołowych polskich i zagranicznych reproduktorów,
- potrzebna jest baza szkoleniowa i noclegowa dla hodowców, jeźdźców, trenerów.
Ponadto przy stadzie powstałaby szkoła zawodowa przygotowująca do zawodu, np.:
- masztalerz, koniuszy,
- jeździec zawodowy, instruktor nauki jazdy,
- kierownik ośrodka jeśdzieckiego.
Dodatkowym elementem aktywności stada byłby ośrodek doskonalenia zawodowego organizujący kursy dla hodowców i miłośników koni, np.:
- kurs inseminacji i nowoczesnych metod rozrodu,
- kurs przygotowania konia do wystaw i czempionatów,
- kursy podnoszące kwalifikacje zawodowe masztalerzy i pracowników ośrodków jeśdzieckich.
Główne cele utworzenia i działalności Związkowego Stada Ogierów to:
- miejsce prowadzenia oceny wartości użytkowej i hodowlanej – zakłady treningowe dla ogierów i klaczy, próby dzielności,
- centrum inseminacji i nowoczesnych metod rozrodu koni,
- centrum nauki, szkolenia i doskonalenia zawodowego,
- organizacja wystaw i czempionatów hodowlanych – od regionalnych po międzynarodowe,
- miejsce rozgrywania ogólnopolskich i regionalnych zawodów sportowych w dyscyplinach jeździeckich, zarówno olimpijskich, jak i pozostałych będących w gestii PZJ,
- obiekt służyłby PZJ do organizacji szkoleń, konferencji, zgrupowań, mityngów itp.
Najtrudniejszym problemem do rozwiązanie pozostaje finansowanie stada. Podobne ośrodki hodowlane w Europie są wspierane przez samorządy lokalne lub władze centralne, np. w Niemczech, Austrii, Czechach, Francji, Hiszpanii, Szwecji, ale są również kraje, gdzie nie ma ani związkowych, ani państwowych stad ogierów, jak Belgia, Holandia, Dania. W naszych warunkach bez stabilnego śródła finansowania publicznego trudno będzie utworzyć Związkowe Stado Ogierów, choć nie jest to niemożliwe.
Podstawą finansowania z pewnością będą zadania własne obu związków, dziś wykonywane w różnych ośrodkach – zakłady treningowe dla klaczy i ogierów, Mistrzostwa Polski Młodych Koni, wystawy i czempionaty rasowe itd.
Dodatkowym śródłem dochodu dla stada mogłaby być:
- działalność komercyjna związana z dystrybucją nasienia i usługami w zakresie rozrodu klaczy,
- prowadzenie kursów dokształcających – podkuwnictwa, inseminacji, powożenia, hipoterapii itp.,
- prowadzenie działalności edukacyjnej dla dzieci i młodzieży w zakresie wychowania ekologicznego, przy współpracy z Ministerstwem Edukacji Narodowej;
- stworzenie żywego muzeum wsi polskiej (konnej techniki rolniczej) jako ośrodka kultury – z możliwą dotacją Ministerstwa Kultury i Sztuki,
- trening i przygotowanie młodych koni,
- aukcje koni,
- międzynarodowe zawody konne, w tym CSI, CSIO czy ME.
Bardzo ważnym elementem budowy Związkowego Stada Ogierów jest kadra pracownicza zarówno szczebla kierowniczego, jak i podstawowego. Myślę, że jest to problem nie mniej ważny niż zbudowanie realnego modelu finansowania. Bez dobrych menedżerów nie będzie właściwie prowadzona gospodarka stada, a bez wykwalifikowanych stajennych, masztalerzy czy jeźdźców usługi świadczone przez stado nie będą wysokiej jakości.
