Janusz Wejer
Określenie wartości użytkowej i hodowlanej koni, a także znajomość ich pochodzenia, przynależności do rodziny żeńskiej, czy rodu męskiego odgrywa w hodowli koni znaczącą rolę w procesie doboru par do rozrodu. Jednym ze źródeł, na podstawie których dokonuje się szacowania wartości hodowlanej zwierząt, jest znajomość wartości użytkowej i hodowlanej osobnika, ale także i osobników z nim spokrewnionych.
Niniejszy artykuł poświęcony jest analizie wartości użytkowej i hodowlanej koni wielkopolskich o pochodzeniu trakeńskim, wschodniopruskim i trakeńskich wyhodowanych w Polsce. Konie te stanowią wielką wartość ze względu na swoje pochodzenie, genotyp i osiągane wyniki w sporcie. Lektura tego artykułu wykaże, że w wielu przypadkach o sukcesach polskiego jeździectwa stanowiły konie wielkopolskie o korzeniach trakeńskich czy wschodniopruskich. W artykule przedstawione zostały osiągnięcia sportowe i hodowlane koni należących do rodzin żeńskich obecnie kultywowanych w stadninach należących do członków Związku Trakeńskiego w Polsce.
Podczas charakterystyki rodzin zastosowano zasadę stosowaną w Związku Trakeńskim, iż założycielką rodziny była pierwsza klacz użyta w hodowli koni tej rasy po II wojnie światowej. Przed nazwą założycielki rodziny umieszczono dodatkowo literę oznaczającą pochodzenie klaczy i tak literą: T – oznaczone zostały rodziny założone przez klacze o pochodzeniu trakeńskim, O – wschodniopruskim, E – założycielką rodziny była klacz pełnej krwi angielskiej. W niniejszym artykule scharakteryzowane zostaną rodziny założone przez klacze wschodniopruskie, natomiast w kolejnej części przez klacze trakeńskie i pełnej krwi angielskiej.
Rodzina O – Ara ur. 1944
Rodziną licznie reprezentowaną w Związku Trakeńskim w Polsce jest rodzina klaczy O – Ary. Należąca do tej rodziny klacz Alpeja trak. (po Apogej od Alga po Dzięgiel) ur. w 2005 roku, została dwukrotnie nagrodzona tytułami czempionki w swojej kategorii wiekowej podczas Krajowych Czempionatów Konia Trakeńskiego w roku 2005 i 2006.
Z rodziny tej pochodziło wiele cennych koni hodowlanych, a także sportowych w tym: Astrahań (po Harbin od Arteria po Akcjonariusz) i Aretit (po Doliniarz od Arteria po Akcjonariusz). Oba konie zostały bardzo wysoko sklasyfikowane w „Rankingu hodowlanym – rozpłodniki i sport” wydanym przez Światową Federację Hodowców Koni Sportowych, odpowiednio na 311 pozycji na 1400 sztuk w konkurencji skoków przez przeszkody i na 265 pozycji wśród koni ujeżdżeniowych (Schilak i Siedlanowski 2005).
Kolejny przedstawiciel tej rodziny to Arianin ur.1980 (po Sopran od Arieta po Bard), uczestnik Mistrzostw Polski i zawodów międzynarodowych rangi CSIO i CSI, startujący w konkursach o wysokości przeszkód do 150 cm (Łojek 1995). Reproduktor ten jest ojcem takich koni jak: Dziurawiec (od Dzięcielina po Karkas), Szamyl (od Szamanka po Karkas), czy klaczy Garcja (od Garsonka po Karkas), które zostały nagrodzone medalami na Krajowych Wystawach Koni Hodowlanych, a także ojcem ogiera Makart (od Makia po Karkas) i klaczy La Rochelle (od Libora po Arak), które zdobyły odpowiednio tytuł czempiona reproduktorów 2002 i wiceczempionki klaczy 2004 podczas Krajowych Czempionatów Koni Trakeńskich.
Po Arianinie pochodzi szereg klasowych koni sportowych biorących udział w konkursach skoków przez przeszkody do wysokości przeszkód do 150 cm włącznie, takich jak między innymi: Posejdon (od Promocja po Mapnik), Szkopuł (od Szkuna po Karkas), czy Makart (od Makia po Karkas).
Od klaczy z rodziny Ary pochodzą również takie konie jak: Arlekin (po Szaser od Arabeska po Deer Leap), Asztor (po Szewron od Arta po Sambór) zdobywca drugiego miejsca na Mistrzostwach Polski Młodych Koni w grupie koni 5-letnich w skokach 2004, a także Arhus (po Gordon od Artemida po Posesor xx) czempion Krajowej Wystawy Koni Hodowlanych w Warszawie. Z rodziny tej wywodzi się również Arbór po Sambór od Ardila po Deer Leap) ceniony reproduktor, ojciec klaczy Chmura (od Chiazma po Aragonit), zdobywczyni tytułu czempionki klaczy podczas Krajowego Czempionatu Konia Trakeńskiego w Liskach 2004 (Schilak i Siedlanowski 2005).
Rodzina O – Arizona ur. 1935
Z rodziny Arizony wywodzą się 3 konie nagrodzone tytułami wiceczempionów koni trakeńskich: Aragorn, wiceczempionem ogierów rocznych (Olsztyn 2005) i Agitacja, wiceczempionka klaczy dwuletnich (Liski 2004). Oba konie pochodzą po ogierze Hamlet Go i od klaczy Agada (po Agar). Kolejną wiceczempionką klaczy rocznych (Krajowy Czempionat Koni Trakeńskich – Dąbrówka Mała 2006) była Aspera Venti trak., córka Asyrii (po Huk od Agady) i Apogeja, którego potomstwo cechuje się pożądanym typem i dobrą budową (Pietrzak i in. 2004).
Z rodziny Arizony pochodzą między innymi takie konie jak: Aragonit (po Kobryń od Aragonia po Dzięgiel xx), wieloletni ogier czołowy w SK Liski, ojciec wielu koni o dużej urodzie, dobrym ruchu i stylu skoków (Kaczmarek 1995), jego półbrat Arion (po Poprad) uczestnik wielu zawodów w skokach rangi międzynarodowej oraz klacz Akolada (po Dziwisz xx od Aragwa po Haakon), matka ogiera czołowego Agar (po Mangan) przekazującego bardzo dobry ruch oraz uzdolnienia skokowe (Chomentowska – Fangrat 1997).
Jest to fragment artykułu, aby przeczytać pełny tekst zapraszamy do zakupu kwartalnika „Hodowca i Jeździec” Rok VI nr 2 (17) 2006.
Pismo dostępne jest w Okręgowych / Wojewódzkich Związkach Hodowców Koni, Biurze PZHK, za pośrednictwem prenumeraty oraz w wybranych sklepach jeździeckich.
